Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ArtyściANdersa•cONtiNuitAeNOVitA
ZofiaHertz,która–podobniejaktysiąceinnychPolaków–wyszłazZSRRz2Kor-
pusemiprzezIrakiEgiptdotarładoWłoch.WspółpracowałazbiuremredakcjinOrła
Białego”,atakżewspółtworzyłabiurotygodnikailustrowanegonParada”.Jużwmar-
cu1943r.rozpoczęłarównieżwspółpracęzJerzymGiedroyciem104,któremuJózef
CzapskipowierzyłkierownictwoWydziałuCzasopismiWydawnictwWojskowych
ReferatuPropagandyiOświaty2Korpusu,prowadzącdolata1944r.sekretariatRe-
dakcji105.JednakpraceadministracyjneiorganizacyjnezwiązanezkierowaniemRe-
feratemoddalałyCzapskiegoodmożliwościpełnegozaangażowaniasięwtwórczość
malarską.Musiałbyćciągledyspozycyjny,i–jakwspominałJerzyGiedroyć–jegosiła
npolegałanatym,że(ł)codzienniezranabyłnapierwszymśniadaniuuAndersa.
JeszczeAndersleżałwłóżku(ł),przychodziłCzapski,pilikawęiJóziozałatwiał
wszystkiesprawyzAndersem.Ibyłtoprawiecodziennykontakt.TakbyłowRosji
itakbyłonaŚrodkowymWschodzie.Idziękitemu,mimożecałarobotaPropagan-
dy[BiuraPropagandyiOświaty–przyp.JWS]Czapskiegobardzosięniepodobała
sztabowiiwyższymoficerom,tojednakAnderspokrywałtoswoimautorytetem.
WeWłoszech(ł)tenkontaktsięurwał”106.Czapski,copotwierdzałrównieżJerzy
Giedroyć,jedynąrzeczą,nktórąrobił,toszkicowałwdziennikach,któreskrupulatnie
prowadził.Wszędzienosiłzesobąszkicownikinotowałtwarzeżołnierzy,zwierzęta
czyulicemiast.Czasemterysunkipojawiałysięw«OrleBiałym»lub«Wdrodze»,
aległównietobyłjegodziennik,wktórymsięwyżywał.Bardzocierpiałnadtym,że
niemożemalować,alezupełnieniemiałczasuaniwarunków”107.Niemniejjednak,
takjakwtwórczościprzedwojennej,takrównieżnaBliskimiŚrodkowymWschodzie
korzystałzeswoichpostimpresjonistycznychdoświadczeńwarsztatowych,używając
(niezależnieodograniczeń,jakiewynikałyzestosowanianajczęściejkolorowychkre-
dekiakwareli)nasyconychbarwikontrastowychzestawieńkolorystycznych.Rysował
portretyosóbzeswegootoczenia,atakżeczęstouchwyconewruchupostacianoni-
mowe,pospolitewnętrza,anadewszystkomartwenaturyipejzaże108.Zasadniczo
104
PoponadrocznejpracywWydzialeCzasopismiWydawnictwWojskowych,gen.Andersprzepro-
wadziłzmianęskładubiuraPropagandy2Korpusu.JerzegoGiedroyciaoddelegowałdoWłoch,gdzieprzez
bliskorok(odpołowy1944dopołowy1945r.)byłpracownikiemCentrumWyszkoleniaBroniPancernej
wGallipoli(Włochy).Za:M.Kubik,JerzyGiedroyć–postaćidzieło.Kalendariumlata1940-1949,http:ll
gu.us.edu.pllnodel242061,dostęp22.12.2012.Por.:M.A.Supruniuk,Uporządkowaćwspomnienia.Nieauto-
ryzowanerozmowyzJerzymGiedroyciem,Toruń2012.
105
PrzysługiwałjejstopieńPublicRelationOfficer.PozmianachpersonalnychwBiurzePropagandy
Z.HerzzostałaprzeniesionadoBiuraOszczędnościŻołnierzywBasenieMorzaŚródziemnego,anastępnie
doredakcjinDziennikaŻołnierzaAPW”.Za:http:llwww.culture.pllbaza-literatura-pelna-trescl-leo_event_
asset_publisherleAN5lcontentlzofia-hertz,dostęp22.12.2012.
106
B.Toruńczyk,RozmowywMaisons-Laffitte1981,Warszawa2006,s.122.
107
OpiniaJ.Giedroycia,za:M.A.Supruniuk,Uporządkowaćwspomnienia.Nieautoryzowanerozmowy
zJerzymGiedroyciem,Toruń2011,s.84.
108
Równieżpowojnie,jużweFrancji,jakpisałaEmiliaOlechowicz,nwyobraźniamalarskaJózefaCzap-
skiegokrążywokółkilkumotywów.Wjegorysunkachodnajdujemytesametematy,któreznamyzobrazów.
Nakartkachdzienników[którychzachowałosięaż270tomów–przyp.JWS]notujeszkiceportretowe,
pejzaże,martwenatury.Aprzedewszystkim,scenyzteatrużyciacodziennego:parywkawiarni,robotników
przybarze,ludzioglądającychobrazywmuzeum,eleganckietowarzystwowteatrze,przechodniówczytają-
cychgazetylubczekającychnapasachnazmianęświateł,zmęczonychludziwpociągupodmiejskim.«Wbły-
50
