Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JózefCzapskiiZygmuntTurkiewicz(pierwszyzprawej),1942,fot.arch.JWS.
ROzdział3.WOkOwachpOstimpresjONizmu
jednakgłównymzajęciemJózefaCzapskiegodokwietnia1942r.,odmomentuzwol-
nieniagow1941r.zobozujenieckiego(internowanybyłkolejnowStarobielsku,
PawliszczewieBorzeiGriazowcupodWołogdą),byłoposzukiwaniezaginionych(jak
jeszczewówczassądzono)oficerówpolskichwZSRR.
NakształtpierwszychznaczącychprezentacjisztukipolskiejnaBliskimWscho-
dzie,narokprzedmianowaniemCzapskiegonakierownikaReferatuiPropagandy
APW,miaływpływprzedewszystkimtakosobiste,jakizawodowekontaktyinnego,
znanegoprzeddrugąwojnąświatowąwPolsceartystymalarza,scenografaiorganiza-
torazwłaszczażyciaartystycznegobohemyprzedwojennegoKrakowa–JózefaJaremy.
PrzezRumunię,jużwpierwszychmiesiącach1940r.,artystadotarłdoszeregówpo-
wołanejwkwietniu1940r.BrygadyStrzelcówKarpackichzmiejscemstacjonowania
wSyrii.ZkońcemczerwcaBrygadazostałaewakuowanadoPalestyny,awewrześniu
1940r.–doEgiptu.Wgrudniu1940r.utworzonowBrygadzie,przemianowanejna
SamodzielnąBrygadęStrzelcówKarpackich(SBSK),SekcjęKulturalno-Oświatową
skawicznejnotatceosiągamnietylkoświeżośćprzeżycia,alenatychmiastkompozycyjnykościec,któryzdaje
misięniechybny,naturalniewrysunkachdobrych(jestfurazłych)»,pisałCzapski.(ł)Kreślibezpośrednio
nakartachdziennikalubwklejarysunkizeszkicowników.Notuje,nagorąco,piórkiemlubołówkiem.(ł)
Wtychszybkichnotatkachstarasięuchwycićdrobnyipozornienieistotnyfragmentświata:zatrzymaćjakiś
odcieńświatła,gestczyzaryssylwetki.I,conajważniejsze,uchwycićgoprawdziwie:dochowującwierności
swojemuspojrzeniu.«Niechodziorealizmczyantyrealizm,aleoprawdę»,pisał.Winnymmiejscudopowia-
dał:«chodzioniewymyślonywyrazniewymyślonychuczuć,alewyrazciemnegoprzeżycia».Udanyrysunek
jestdlaCzapskiegozatrzymanymspojrzeniem–chwilą,którazdołasięoprzećdziałaniuczasu”.Cyt.za:
E.Olechowicz,(w:)JózefCzapski.Wybranestrony.Zdzienników1942-1991,woprac.E.Olechowicz,T.1,
Warszawa2010,nr.s.brak.
51
