Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
DziejeArmiiPolskiejnaWschodziei2KorpusugenerałaWładysławaAndersa
doczekałysięwPolscepo1989r.ważnychnaukowychopracowań.Dotycząoneprzede
wszystkimlosówidokonańArmiiodwyjściaznnieludzkiejziemi”w1942r.przez
włoskiokreswlatach1943-1945,związanyzdziałaniaminaPółwyspieApenińskim
izwycięstwempodMonteCassino,ażpolata1946-1947,kiedydokonanorozwiązania
2Korpusu.Publikacjete,pisanezróżnychpozycjinaukowychiprzezróżnychautorów
(zarównoPolaków,jakiobcokrajowców),prezentująwielokrotnienoweperspektywy
woceniedokonańiroli,jakąwczasiedrugiejwojnyświatowejprzyszłospełnićżołnie-
rzomArmiiPolskiejnaWschodziei2Korpusu1.Niepodjętojednakjakdotądpró-
byzbadaniaiocenyosiągnięćartystycznychwzakresieplastyki(szczególniemalarstwa
irzeźby,ależegrafikiirzemiosłaartystycznego),będącychudziałemżołnierzy-artystów,
którzywrazzgenerałemAndersemprzeszliszlaktułaczyibojowyprzezBliskiiŚrod-
kowyWschód,Afrykę,PółwysepApeniński–ażpoWielkąBrytanię.Wybitnahistoryk
sztuki,KarolinaLanckorońska,twierdziła:nNiemyślę,żebyistniaławhistoriiwojen
armia,któraodpierwszejchwiliswegopowstania,potemwczasieprzemarszuprzezpół
świata,wreszciewsamejakcjibojowej,zpełnąświadomościąorganizowałaiprowadziła
drugą,zupełnieinnąakcję(edukacyjną)”2.Wjejprogramieodgrywałaznaczącąrolę,
będącazawszeważnymelementemtroskiwładz2Korpusu,edukacjaartystycznawza-
kresiesztukpięknychorazdbałośćoumożliwienie,nailepozwalaływojennewarunki,
swobodnegoiindywidualnegorozwojuartystycznychtalentów.
1
Popierwszymwydaniuw1949r.książkiW.Andersa,Bezostatniegorozdziału.Wspomnieniazlat1939-
-1946,Londyn1949(wyd.drugiew1950;wPolscew2007,wyd.Bellona),losy2KorpusuWładysławaAn-
dersabyłytematempublikacjitakichautorów,jak:M.Nurowska,Anders,Warszawa2008;GenerałWładysław
Andersżołnierzczasupokojuiwojny,podred.A.Szczepaniaka,Opole2008;GenerałbroniWładysławAnders.
Wybórpismirozkazów,podred.B.Polaka,Warszawa2009.Dociekawych,bopisanychzperspektywyame-
rykańskiegownukażydowskichemigrantówzWołynia,należyksiążkaS.Herveya,ZdobywcyMonteCassi-
no.GenerałAndersijegożołnierze,Warszawa2006,októrejjejrecenzentJ.Dowgiałłonapisał,iżpowstała
nzmyśląoczytelnikuamerykańskim,zktórym[autor–przyp.JWS]chciałsiępodzielićswąświeżąiciągle
uzupełnianąwiedząotragicznychlosachludzi,którzy,uniknąwszyśmierciwArchipelaguGułag,szlidoPol-
skibardzookrężnądrogą.Ialbonigdynieosiągnęlicelu,ginącwwalkachkampaniiwłoskiej,czypozostając
powojnienaemigracji,alboteżpopowrociedokrajustawalitwarząwtwarzzgorzkimrozczarowaniem,
któregodobitnymwyrazembyłonierzadkowięzienielubponownawywózkanawschód”.Bogatymateriał
ilustracyjny(takżekopiedokumentów)zawieraalbumopublikowanyzokazjistupiętnastejrocznicyurodzin
Andersa,pt.GenerałAnders,podred.J.L.EnglertaiK.Barbarskiego,Londyn2007.
2
Cyt.za:http:llwww.szkolenie.boleslawiec.pllslasklwlpllSzkolnictwo_przy_2_Korpusie_Polskim,do-
stęp7.02.2013.
7
