Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zbóża.Identyfikacjaagrofagów,niedoborówpokarmowychiinnychczynników
jestpoprzedplonachzbożowych,copozwala
ocenićreakcjęodmiannaprzedplon.
Kryteriawyboruodmiany
Wartośćgospodarczaodmian(WGO)zbóż
obejmujewielecechiwłaściwości,zktórych
najważniejszesąwielkośćijakośćplonu.
Zasadniczymkryteriumwyboruodmianydo
uprawyjestprzeznaczenieuzyskanegoziar-
na.Innesąbowiemoczekiwaniaododmian
przeznaczanychnapaszę,ainnewprzypad-
kuwykorzystywaniaziarnanacelemłynarsko-
-piekarskie(dowypiekuchlebaczyciastek)
lubbrowarneitp.Wpierwszymprzypadku
oczekiwanabędzieprzedewszystkimwysoka
plennośćorazkorzystneinnecechyrolnicze
iniektóreużytkowe,wdrugimzaś–podsta-
wowegoznaczenianabierająodpowiednie
właściwościprzeroboweitechnologiczneziar-
na.Istotneznaczeniemająrównieżkorzystne
cechyrolnicze,którewpływająnaekonomikę
uprawy.
Wskaźnikiwartościtechnologicznejodmian
charakteryzująsięnaturalną,dośćznaczną
zmiennością,wywoływanąprzezśrodowisko
przyrodniczo-rolnicze.Wskaźnikiteinformują
opotencjalejakości,niesąjednakbezwarun-
kowągwarancjąuzyskaniasurowcaopożąda-
nychparametrach.Jakośćtamożesięwpełni
ujawnićdopieroprzypoprawnejagrotechnice,
zwłaszczaprzyodpowiednimpoziomiena-
wożeniaazotowego(wysokim–dlapszenicy
chlebowej,umiarkowanym–dlapszenicyna
ciastka,niskim–dlajęczmieniabrowarnego).
Przywyborzeodmianydouprawyistotne
mogąbyćteżtakiecechy,jakodpornośćna
wyleganie,zdrowotność,odpornośćnapora-
stanieiinne,wtymreakcjanawarunkiuprawy.
Zregułyodmianywykazujązróżnicowanąod-
pornośćnaposzczególnechoroby,choćzda-
rzająsięrównieżformyoogólnielepszejbądź
gorszejzdrowotności.Znajomośćodporności
odmiannaposzczególnechorobypozwa-
lanawybórwłaściwegoprogramuochrony
(skutecznegoijednocześnieuzasadnionego
ekonomicznie).Wprzypadkuodmianzniższą
ocenąporastaniawkłosieczyliczbyopada-
nia(pośrednioświadczącejowiększejskłon-
nościdoporastania)istniejeznaczneryzyko
pogorszeniajakościziarnapodczasdeszczo-
wejpogodywczasiedojrzewania.Zbiorutych
odmiannależydokonaćwpierwszejkolejno-
ści,bezpośredniopoosiągnięciudojrzałości
pełnej.
Odmianymieszańcowe
Znacznypostęp,przedewszystkimwplen-
ności,przyniosłowprowadzeniedouprawy
odmianmieszańcowychzbóż.Wpołowielat
90-tychzarejestrowanopierwsząodmianę
mieszańcowążytaozimego.Obecnieodmia-
nymieszańcowestanowiąjużpołowęzare-
jestrowanychiichudziałsystematyczniesię
zwiększa.Odmianymieszańcoweżytaozime-
goplonująśrednio25-30%powyżejodmian
populacyjnych.Wgatunkachsamopylnych
efektheterozjijestdużomniejszy.Obecnie
wPolscezarejestrowanajesttylkojednaod-
mianamieszańcowapszenicyozimej.Ponadto
narynkunasiennymdostępnychjestrównież
kilkaodmianmieszańcowychpszenicyozimej
ijęczmieniaozimegozeWspólnotowegoka-
taloguodmianroślinuprawnych.Kilkaodmian
pszenicyozimej,jęczmieniaozimegoiżytaja-
regojesttakżeocenianawdoświadczeniach
rejestrowychCO:ORU.
Zdrowotnośćzyskujenaznaczeniu
Wkontekścieobowiązującejodkilkujużlat
integrowanejochronyroślinważnajestzdro-
wotnośćroślin.Większaodpornośćodmian
nachorobymożeokazaćsięistotna,jeślinp.
zpowoduniekorzystnychwarunkówatmosfe-
rycznychniemożnaterminowozastosować
fungicydówlubteżwykazująonemniejszą
skuteczność.Wprzyszłościnależyspodzie-
waćsiędalszejpresjinaograniczaniestoso-
waniachemicznychśrodkówochronyroślin,
ajużobecnieobserwujemywycofywaniewie-
lupopularnychsubstancjiaktywnych.Stąd
genetycznaodpornośćodmian(zwłaszczana
choroby,aletakżeinnestresybiotyczneiabio-
tyczne)będziezyskiwaćnaznaczeniu.
28
