Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PODSTAWYTeOriiATOMOWeJ
zapoznałsięzwielomawybitnymiosobistościamitamtejepoki,wziąłudziałwkilku
spotkaniachTowarzystwaKrólewskiego,spotkałsięzBenjaminemFranklinemiob-
serwowałjegoeksperymentyzprądemelektrycznym.OdwiedziłrównieżOksford
iCambridge.NaczłonkachRoyalSocietywywarłogromnewrażenie.Zostałprzyję-
tywpoczetTowarzystwaNaukowego,aledopieroposwoimwyjeździe,wgrudniu
1760roku.PoopuszczeniuAngliipodróżowałpokontynencie;odwiedziłmiędzy
innymiKonstantynopol.
DoRzymuBoškovićwróciłw1763roku.Miałwtedy52lataiuświadomiłsobie,że
szczytjegokarieryjestjużzanim.Stanowisko,jakiezajmowałprzedwyjazdem,po-
wierzonokomuinnemu.Niewiemy,czywczasiejegopobytuzagranicąprzełożeni
TowarzystwaJezusowegouznalijegoteorięzanieprzystającądonaukKościoła,czy
teżdecyzjępodjętozewzględunajegodługąnieobecność.Mógłnatomiastkonty-
nuowaćbadaniawCollegiumRomanum.W1764rokuobjąłkatedręmatematykina
UniwersyteciewPawii,którawówczas,podrządamiaustriackimi,znajdowałasię
wopłakanymstanie.Pozostałtamdo1769roku,kiedytoprzeniósłsiędoMedio
-
lanu.Równieżitutajznajdowałosięjezuickiekolegium,dlaktóregoR.J.Bošković
zaprojektował,wczasiepobytuwPawii,obserwatoriumastronomiczne.Zachowa-
nieuczonego,wynikającezpoczuciawłasnejwartościjakoemisariuszaWatykanu,
akademickichzaszczytówuzyskanychnatereniecałejEuropy,powiązańzeszlachtą
iwreszciezastrzeżeń,jakieformułowałwstosunkudodziałalnościobserwatorium
astronomicznegowdzielnicyMediolanu,Brerze,doprowadziłydozaognieniasto-
sunkówzewspółpracownikami.Wsierpniu1772roku,podczasswojejnieobecności,
zostałzwolnionyzestanowiska.UdałsiędoWenecji,aponieważwiększośćswoich
pieniędzyprzeznaczyłnasprzętkoniecznydowyposażeniaobserwatorium,znalazł
sięwbardzoniepewnejsytuacjifinansowej.Cowięcej,wcałejEuropienarastająca
niechęćdozakonujezuitówwłaśnieosiągnęłaapogeum.8czerwca1773rokupapież
Klemens
XIV
podpisałbreweDominusacRedemptornoster,rozwiązującezakon
jezuitówilikwidującedomyzakonnewEuropie.SytuacjaR.J.Boškoviciastawała
sięwyjątkowotrudna.NaszczęściejegoprzyjacieleweFrancjiprzekonalikrólaLu-
dwikaXV,abytenutworzyłwefrancuskiejmarynarcespecjalnąkomórkę,wktórej
R.J.Boškovićmiałkierowaćpracamizwiązanymizoptyką.Pomimośmierci,wna-
stępnymroku,Ludwika
XV
,jegonastępcaLudwik
XVI
utrzymałwmocydecyzję
poprzednika.ChronionyprzezwielkiegoipotężnegoczłowiekauczonyspędziłwPa-
ryżudziewięćlat,dolipca1782roku.Potymczasie,zpowodówzdrowotnychichęci
przygotowaniazebranychpracdopublikacji,opuściłswojestanowiskoiwróciłdo
Włoch.PrzebywałwróżnychmiejscachpółnocnychWłoch,gdzieprzeztrzylata
opracowywałmateriały.Jesienią1786rokupojawiłysięuniegooznakizaburzeń
psychicznych,którerozwinęłysięwpostaćpatologicznejmelancholii.Uratowanypo
próbiesamobójczej,zmarł13lutego1787roku,nieodzyskującpełnejświadomości.
56
