Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
festynupamiętniającytamtozdarzenie,awnimosobęwcalenieofiary,
leczinventora,czyliwynalazcydiabelskiejmachiny:inżynieraWilliama
Murdocha1.Byłtoczłowiekmłody,ambitnyisprawnypodkażdym
względem.GamęjegotalentówodkryłJamesWatt(1736–1819),
tenodmaszynyparowej,wynalazcajeszczewcześniejszyigłośniej-
szy,wdodatkubiznesmenzgłowąpośrodku.Zfirmyswej,wraz
zewspólnikiemBoultonem,zaopatrywałbyłlicznepobliskiekopalnie,
m.in.wpompyparowe.Problempolegałnatym,żewynalazkitech-
niczneodbierającepracęrobotnikomjaknajbardziejfizycznymnie
byłyprzeznichdobrzewidziane,czemudawaliwyrazwsposóbzdecy-
dowany.TakteżdziałosięwkopalniachzaopatrywanychprzezWatta
&Boultona.Agdydziałosięzupełnieźle,doakcjiwkraczałinżynier
Murdoch.Taksiębowiemzłożyło,żeopróczinteligencjitechnicznej
posiadłrównieżinteligencjęużytkową,zrzadkadostępnąwynalazcom.
Tazaśpodpowiadałamu,bywchwilachkrytycznychodwoływaćsię
donarodowegosportuwyspiarzy–zakładów.Odwiecznego,teraz
wpołączeniuznową,bardziejsportowąpasją:boksem.SamMurdoch
należałdoświetnychbokserów.Wrezultaciejegopięściwygrały
wielepojedynków-zakładów,wktórychstawkąbyłodopuszczenie
maszynydoeksploatacjibezpowszechnegorozlewukrwi.
PracowałuWatta,alewłasnymprzemysłembudowałmodele,
awłaściwiemałeprototypypojazdównaparę.WRedruthbył
towysokina30cmpojazd,któryBoultontakopisywałwliście
doswegowspólnika:flkrążyłpopokoju,wiozącnasobieszufelkę
iszczypcedowęglaorazpogrzebacz”2.Niestetywynalazcyprze-
ważniewyrastająponadswojeotoczenie;zMurdochemniebyło
1
US.Szelichowskiego(Dziejepolskiejmotoryzacji,KsiężyMłynDomWydaw-
niczy,Łódź2012,s.14)–Murdocka.Byłoto,ijest,nazwiskobardzopopularne
wobuwersjach;ojciecwynalazcypodpisywałsięwłaśnieMurdock.
2
Cyt.za:W.Rychter,Dziejesamochodu,wyd.3uzup.,Wydawnictwo
KomunikacjiiŁączności,Warszawa1983,s.35–36.
10
