Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Częśćpierwsza:Trzypostawyautobiograficzne
poniżejliniiprzebiegającejmiędzybiegunemekstrawersji(po-
stawąświadectwa)iintrowersji(postawąwyznania),otrzymamy
ntrójkątautobiograficzny”.Napierwszymwierzchołkusytuuje
się,nja”mówiące,nadrugim-światzewnętrznyprzedstawia-
nywzapisieautobiograficznym,anatrzecim-czytelnik.Dla
niegoteżzawszeprzeznaczonebyłozarównoświadectwo,jak
iwyznanie,alewobutychformachpozostawałonwukryciu.
Odbiorcabywałwprawdzieuobecniany(wliście,mającym
gatunkoworodowódretoryczny),alenigdyniezezwolonomu
wszerszejskalinajawnądominacjęwpamiętnikach,autobio-
grafiachidziennikach.ToWitoldGombrowiczdokonałwswym
Dziennikutegorewolucyjnegoodkrycia,wynajdująctakirodzaj
autobiograficznejnarracji,wktórejniedominujenapewnoani
światzewnętrzny,ani(wbrewpozorom)JA,aleobatebieguny
podporządkowanesązwróceniusiękuTY
.
Takąpostawęautobiograficzną,wodróżnieniuodświadec-
twaiwyznania,nazywamwyzwaniemrzuconymczytelnikowi21.
21Wysuwającpodkonieclatsiedemdziesiątychhipotezęnowejiwy-
jątkowejGombrowiczowskiejkoncepcjidziennikajakowyzwania(kon-
cepcji,któramusibyćrozpatrywanawkontekściesformułowanejprzez
pisarzafilozofiirelacjimiędzyludzkich),zasygnalizowałamproblem
wbardzowstępnyiszkicowysposób.Hipotezatawytrzymałapróbęczasu
iprzerodziłasięwtezęjakoelementkoncepcjintrójkątaautobiograficzne-
go”.Por.podrozdziałParadoksyekspresjiintymnejwstudiumRolaodbior-
cywdziennikuintymnym,w:Problemyodbioruiodbiorcy,red.T.Bujnicki,
J.Sławiński,Wrocław1977,przedrukzredagowanynanowowczęści5
niniejszegotomu,oraz:Autobiografiajakowyzwanie(O„Dzienniku”
Gombrowicza),nTekstyDrugie”1994,nr1(25).Zupełnieinaczejibez
związkuzmojąkoncepcjąposługujesiękategoriąnwyzwania”Kazimierz
AdamczykwcennymstudiuminterpretacyjnymDziennikjakowyzwanie.
Lechoń,Gombrowicz,Herling-Grudziński,Kraków1994.WujęciuAdam-
czykachodzinieotyppostawyautobiograficznej,wybranyprzezkon-
kretnegoautora,aleraczejonwyzwanie”,jakieprzedkażdymzpiszących
stawiatradycjagatunku:nLechoń,Gombrowicz,Herling-Grudzińskistają
przedproblemem,którymusirozwiązaćkażdydiarysta.Różnepodejmują
decyzje,innegranicewytyczaćbędąszczerościi«rozmowomzsamym
sobą».Jednakwszyscytrzejpisarze,każdywodmiennysposób,odczuwać
będąpresjęwywieranąprzezkonwencjęzapisuiprzeztradycjęgatunku”
