Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice

Jerzy Brzeziński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7383-296-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

280

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Brzeziński, Jerzy. Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013, 280 s. ISBN 978-83-7383-296-1

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Brzeziński, J.

T1 Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice

PB Wydawnictwo Naukowe Scholar

PP Warszawa

YR 2013

SN 978-83-7383-296-1

Bibliografia BibTex:

@Book{ 94020, author = "Brzeziński, Jerzy", editor = "", title = "Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Scholar", year = "2013", address = "Warszawa", isbn = "978-83-7383-296-1" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Brzeziński, Jerzy

ED -

TI - Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice

PB - Wydawnictwo Naukowe Scholar

CY - Warszawa

PY - 2013

SN - 978-83-7383-296-1

ER -

Netografia (standard APA):

Brzeziński, Jerzy. Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013 [dostęp: 27 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/badania-eksperymentalne-w-psychologii-i-pedagogice-jerzy-brzezinski-94020.

Psychologia i pedagogika są naukami empirycznymi, a to oznacza, że jedyną drogą wprowadzenia do nich nowych twierdzeń i teorii jest konfrontacja z danymi empirycznymi. Powtarzalność badań stanowi istotną cechę poznania naukowego. Metoda eksperymen...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7383-296-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

280

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

WPROWADZENIE9
1.1. Pięć zasadniczych punktów13
ROZDZIAŁ 1. OSOBLIWOŚCI EKSPERYMENTU W BADANIACHPSYCHOLOGICZNYCH I PEDAGOGICZNYCH– UWAGI WPROWADZAJĄCE13
1.2. Eksperyment a teoria – zasada niesprzeczności paradygmatycznej14
1.3. Pomiar zmiennych a teoria – zasada zgodności pomiaru zmiennychi teorii psychologicznej16
1.4. Metodologiczne i psychologiczne kryteria dobroci planueksperymentalnego17
1.4.1. Kryteria metodologiczne18
1.4.2. Kryteria psychologiczne19
rezultatu eksperymentu i teorii psychologicznej21
1.6. Wnioski22
Podstawowe pojęcia25
Literatura zalecana26
2.1. Zmienna27
ROZDZIAŁ 2. EKSPERYMENT – PODSTAWOWE POJĘCIA I ZAŁOŻENIA27
2.2. Zmienność i wariancja jako jej miara.Rozbicie wariancji całkowitej na wariancje cząstkowe37
2.3. Istotność46
2.4. Kontrola47
2.5. Randomizacja – zasada randomizacji48
2.6. Manipulacja50
2.7. Eksperyment – definicja51
Podstawowe pojęcia52
Literatura zalecana54
3.1. Ustalenia definicyjne i założenia wyjściowe55
ROZDZIAŁ 3. ODMIANA JEDNO-JEDNOZMIENNOWA– PODSTAWOWE PLANY EKSPERYMENTALNE OPARTENA PORÓWNANIACH DWUGRUPOWYCH55
3.2. Przegląd planów eksperymentalnych i quasi-eksperymentalnych60
3.2.1. Plan dwugrupowy z grupą eksperymentalną i grupą kontrolną– z pretestem i posttestem w obu grupach61
3.2.2. Plan dwugrupowy z grupą eksperymentalną i grupą kontrolną– z posttestem w obu grupach64
w grupie eksperymentalnej67
w czterech grupach (plan Solomona)69
w różnych grupach72
w różnych grupach73
w różnych grupach75
w różnych grupach76
3.2.9. Plan jednogrupowy z pretestem i posttestem78
3.2.10. Plan jednogrupowy z posttestem80
3.3. Ograniczenia odmiany jedno-jednozmiennowej81
Literatura zalecana82
Podstawowe pojęcia82
PLANY CZYNNIKOWE W GRUPACH KOMPLETNIEZRANDOMIZOWANYCH83
4.1. Podstawowe pojęcia i definicje – na przykładzieplanu jednoczynnikowego (A) w grupach kompletniezrandomizowanych85
4.1.1. Zapis wyników85
4.1.2. Odchylenie wyniku od średniej. Sumy kwadratów odchyleńwyników od średniej SS. Struktura pojedynczego wyniku– efekty główne czynnika A (αi) i błąd eksperymentalny (εik)89
4.1.3. Stopnie swobody df93
4.1.4. Średnie kwadraty MS. Wartości oczekiwane średnichkwadratów E(MS)96
4.1.5. Hipotezy – zerowa H0 i alternatywna H198
4.1.6. Podejmowanie decyzji odnośnie do H0 za pomocą testu F.Korzystanie z tablic Snedecora wartości statystyki F100
nieortogonalny101
4.1.8. Założenia . Odchylenia od założeńi transformacja wyników surowych102
4.2. Plan jednoczynnikowy (A) w grupach kompletniezrandomizowanych (n > 1)106
4.3. Plan dwuczynnikowy (AB) w grupach kompletniezrandomizowanych (n > 1)109
4.3.1. Podstawowe pojęcia i definicje (ciąg dalszy punktu 4.1)109
4.3.2. Analiza przykładu117
4.4. Plan trójczynnikowy (ABC) w grupach kompletniezrandomizowanych (n > 1)124
4.4.1. Założenia statystyczne planu ABC124
4.4.2. Pojęcie interakcji ABC – A| bj, A| cz, Β| ai, Β| cz, C| ai, C| bjoraz proste efekty interakcyjne AB| cz, AC| bj, BC| ai128
4.4.3. Analiza przykładu138
4.5. Test wielokrotnych porównań HSD Tukeya141
4.6. Plan jednoczynnikowy w grupach kompletnie zrandomizowanych(n > 1) – porównanie p – 1 grup eksperymentalnychz 1 grupą kontrolną: test Dunnetta145
Podstawowe pojęcia147
Literatura zalecana149
5.1. Specyfika planów eksperymentalnych z powtarzaniem pomiarówzmiennej zależnej. Założenia ANOVA150
PLANY CZYNNIKOWE Z POWTARZANIEM POMIARÓWZMIENNEJ ZALEŻNEJ150
5.2. Plan jednoczynnikowy (A) z powtarzaniem pomiarów zmiennejzależnej (n = 1)155
5.2.1. Struktura wyniku pojedynczej osoby. Efekty główneczynnika A. Założenia modelu155
5.2.2. Sumy kwadratów SS. Stopnie swobody df.Średnie kwadraty MS.Oczekiwane średnie kwadraty E(MS)156
5.2.3. Hipotezy zerowe i ich testy159
5.2.4. Porównania wielokrotne160
5.2.5. Analiza przykładu160
5.3. Plan dwuczynnikowy (AB) z powtarzaniem pomiarów zmiennejzależnej w obrębie czynnika Β(n > 1)161
5.3.1. Struktura wyniku pojedynczej osoby.Efekty główne czynnika A. Założenia modelu161
5.3.3. Hipotezy zerowe i ich testy165
5.3.4. Interakcja AB. Efekty proste167
5.3.5. Porównania wielokrotne172
5.3.6. Analiza przykładu173
Literatura zalecana175
Podstawowe pojęcia175
ROZDZIAŁ 6. O TYM, CO ISTOTNE176
6.1. Testy istotności różnic177
6.1.1. Skala przedziałowa i ilorazowa177
6.1.2. Skala porządkowa186
6.1.3. Skala nominalna195
niezależnymi dla niej istotnymi200
zmiennych w planach ANOVA – przypadek gdy zmienna Yjest przedziałowa, a zmienne X są nominalne201
Podstawowe pojęcia212
Literatura zalecana213
7.1. Cztery konteksty trafności planu eksperymentalnego215
ROZDZIAŁ 7. JAK ZAPEWNIĆ WYSOKĄ TRAFNOŚĆ PLANUEKSPERYMENTALNEGO?215
7.2. Trafność wewnętrzna216
7.3. Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną218
7.4. Trafność zewnętrzna222
7.5. Czynniki zakłócające trafność zewnętrzną224
Podstawowe pojęcia225
Literatura zalecana226
8.1. Pretest zmiennej zależnej – problemy metodologiczne227
ROZDZIAŁ 8. DLACZEGO NALEŻY ZWRACAĆ UWAGĘ NA PRETESTZMIENNEJ ZALEŻNEJ?227
8.2. Znaczenie pretestu zmiennej zależnej229
Literatura zalecana237
Podstawowe pojęcia237
LITERATURA238
SPIS TABLIC STATYSTYCZNYCH243
INDEKS NAZWISK278

ROZDZIAŁ1

2)eksperyment,jakdobryﬁlm,powinienwciągaćosobębadaną.Powinnaona

wczućsięwswojąrolę,jakbyrzeczywiściebyłatąosobą,którejrolęwyzna-

czyłbadacz(np.strażnikiemweksperymencieZimbardo).Wtedymówimy

orealizmiepsychologicznym.

Zapewniającplanowanemueksperymentowiwysokistopieńrealizmużycio-

wegoipsychologicznego,azwłaszczategoostatniego,powinniśmyzwracać

uwagęnakonsekwencjeetyczneudziałuosóbbadanychwtakimbadaniu(por.

Brzeziński,Toeplitz-Winiewska,2000).Badaczapowinnacechowaćbogata

wyobraźnia,powinienprzewidziećróżnorakie,przykredlaosobybadanej,kon-

sekwencjejejudziałuweksperymencie(takżetedługofalowe).Mamnauwadze

zmianysamooceny,mniejlubbardziejtrwałezaburzeniapsychiczne,cierpienia,

wstyditp.

Ostatnie,szóstekryterium,tominimalizacjawpływuinterakcjiDbadacz

–osobabadana”.Zagadnienietoomówionowpunkcie7.2.

Jużw1933rokuRosenzweig(1933)zwróciłuwagęnaosobliwościodróż-

niającebadaniepsychologiczne(atakżesocjologiczne,pedagogiczneiwdużej

mierzepsychiatryczne)odanalogicznegobadanianaukowegorealizowanego

przezﬁzyka,chemikaczyinżyniera.Teosobliwościbiorąsięztego,żeczło-

wiekbadaczłowieka,żemiędzybadaczemiosobąbadanązachodziinterakcja.

Towłaśnieowainterakcjazachodzącamiędzydwomapodmiotamibadaniajest

niejednokrotnieprzyczynąkłopotówmetodologicznychbadacza.Niedość,że

badaczsamwsobiejestźródłemartefaktów(najpoważniejszezwiązanesą

ztzw.oczekiwaniamiinterpersonalnymi,któreprowadządoefektunastawień

opisanegoprzezRosenthala(Rosenthal,1991,1993;Rosenthal,Rubin,1978),to

takżeosobabadanajestdrugimpoważnymźródłemowychartefaktów.Donaj-

ważniejszychznichnależyzaliczyć:postrzeganiewtendencyjnysposóbsytu-

acjieksperymentalnejijejwymagań,lękprzedoceną,aprobatęspołeczną,status

motywacyjny-artefaktytezostałyopisanem.in.przezBrzezińskiegoiKowa-

lika(2000).

Rzeczjasna,iżrozpatrującjakiekolwiek-realne,aniewyidealizowane

-badanieeksperymentalne,niemożemyoczekiwać,iżbędzieonoperfekcyj-

niespełniałoowesześćkryteriów.Niestety,badaniaempiryczne(nawettak

metodologiczniewyraﬁnowane,jakeksperymentlaboratoryjny)prowadzone

przezpsychologów,socjologówczypedagogówdalekiesąoddoskonałości

metodologicznejiimbardziejoddalająsięodwzorcapoprawnościmetodo-

logicznej,tymtrudniejjestjereplikowaćinnymbadaczom.Mimoiżbędąoni

korzystaćzmaksymalnieszczegółowegoiwiernegoopisuplanueksperymen-

talnego,schematupróby,metodbadawczychorazprzebiegubadania,uzyskany

przezkolejnychbadaczyrezultatbadawczybędzie(niekiedynawetdrastycznie)

odbiegałodtego,któryuzyskałautorpierwszego,stanowiącegopodstawęrepli-

kacjibadaniaeksperymentalnego.

To,coprzedewszystkimdecydujeoniepowodzeniuwwiernejreplikacjieks-

perymentunaobszarzenaukbehawioralnych,tonieuchybienianaturyformalnej

Brak wyników

Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra