Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zielonakryminologiawobeczjawiskadyspersjigatunkówinwazyjnych
73
nikówlubzdolnychdoprzeżycia:gamet,zarodników,nasion,jajlubczęści
osobników,dziękiktórymmogąonerozmnażaćsię”.
Niewątpliwiekluczowympojęciemporządkującymterminologięzwiązaną
zprzedmiotowąproblematykąjestgatunekinwazyjny.Wnaukachbiolo-
gicznychprzyjmujesię,żeokreślenietoodnosisiędoroślinizwierząt,które
zajmującdanyobszar,wypierajązniegogatunkirodzime(autochtoniczne)15.
Dodaćnależy,żegatunkiinwazyjnesątojednocześniegatunkiwysiedlone
zeswojegonaturalnegomiejscawystępowania.Nanowym,obcymterenie
potrafiąsięjednakszybkorozprzestrzenić,anastępniewpisaćnastałewśro-
dowisko.Niekoegzystująprzytymzgatunkamizastanymi(rodzimymi),
przeciwnie-stopniowozabierająimprzestrzeń,zaburzającrównowagę
wprzyrodzie16.Wtymmiejscuwypadaprzypomnieć,żerównieżkonwencja
obioróżnorodności17definiujepojęciegatunkuinwazyjnego.Przyjmujesię
wniej,żejestto:nGatunek,podgatuneklubniższytaksonintrodukowany
(przeniesiony)pozazasięg,wktórymwystępujeon(lubwystępowałwprze-
szłości)wsposóbnaturalny,włączniezczęściami,gametami,nasionami,
jajamilubpropagulami”.
Wliteraturzeprzedmiotunaoznaczeniegatunkówobcychużywasięróż-
nychokreśleń(gatunki:nierodzime,introdukcyjne,diafity,naturalizowane,
aklimatyzowane,kenofity,zadomowione,obcegopochodzenia,organizmy
allochtoniczne).Zaznaczyćnależyjednak,żekażdeztychokreśleńmaswój
specyficznykontekst.Wnaukachprzyrodniczychstosowanyjestrównież
terminngatunkikryptogeniczne”,obejmującyteorganizmy,któreniesą
ewidentnierodzimymilubobcymi,aichekspansjaczyinwazjamogłaimoże
wynikaćzprzyczynzarównonaturalnych,jakiantropogenicznych18.Jeszcze
innepojęcie,mianowicienorganizmszkodliwy”,pojawiasięwMiędzyna-
15Por.Z.Głowaciński,H.Okarma,J.Pawłowski,W.Solarz(red.),GatunkiobcewfauniePol-
ski,Kraków2011;W.Solarz,PrzyczynyiskutkiinwazjibiologicznychnaświecieiwPolsce,nStudia
iMateriałyCEPLwRogowie”2012/33(4),r.14.
16Por.B.Tokarska-Guzik,Z.Dajdok,M.Zając,A.Zając,A.Urbisz,W.Danielewicz,Cz.Hoł-
dyński,RoślinyobcegopochodzeniawPolscezeszczególnymuwzględnieniemgatunkówinwazyj-
nych,Warszawa2012.
17Konwencjaoróżnorodnościbiologicznej(ConventiononBiologicalDiversity)zostałaspo-
rządzonawRiodeJaneiro5.06.1992r.Polskaratyfikowałająw1996r.(Dz.U.z2002r.Nr184,
poz.1532).
18J.T.Carlton,Biologicalinvasionsandcryptogenicspecies,nEcology”1996/77,s.1653-1655.
