Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
LIII
przezwyżejwskazaneczęścikapitału.Aleituujmujezagad-
nieniebłędnie,uważabowiem,żekapitałobrotowyprzynosi
zysknaskutekswojejcyrkulacji,kapitałstałynatomiastdo-
konujetegoniebiorącwogóleudziałuwcyrkulacji(chociaż
przyznaje,żekapitałstałymożedawaćzyskitylkowłączności
zkapitałemobrotowym).Brakzrozumieniadwoistegocha-
rakterupracywspołeczeństwiekapitalistycznymniepozwala
Smithowidotrzećdopojęciaorganicznegoskładukapitału.
KapitałobrotowywrozumieniuSmithaskładasięzpie-
niędzy(będącychśrodkiemobiegudlawszystkichinnych
częścikapitałuobrotowego),zzapasówkonsumpcyjnych
znajdującychsięwposiadaniuprzemysłowcówikupcóworaz
zzapasówgotowychwytworówznajdującychsięnaskładach
imagazynach.nPrzywyliczaniuczęściskładowychkapitału
obrotowegozaznaczaMarksA.Smithzapominaosilero-
boczej.PonieważSmithkapitałpłynnymieszazkapitałemto-
warowym,niejestonwstanieumieścićsiłyroboczejwswojej
rubrycekapitałuobrotowego.Dlategokapitałzmiennywy-
stępujetuwpostacitowarów,którerobotnikwpostaciśrod-
kówdożyciazakupujezaswojąpłacę.Wtejformiewyrażone
wpłacywartościkapitałowemiałyby(rzekomoS.Ż.)należeć
dokapitałuobrotowego”1.
ZakapitałstałynatomiastSmithuważamaszynyiinne
narzędziapracy,zabudowaniaprzeznaczonedocelów
przemysłowo-handlowych,wszelkienakładyużyźniające
glebęawreszciezręcznośćiumiejętnośćbezpośrednichpro-
ducentów.
CyrkulacjękapitałuSmithsprowadzajakwskazywano
dopojęciafizycznegoprzemieszczaniadóbr,wktórych
kapitałjestuprzedmiotowiony.Rzeczjasna,żeprzytakim
ujmowaniuproblemucyrkulacjiteczęścikapitału,które
Smithokreśliłmianemkapitałustałego,zdradzająmniejszą
ruchliwośćodtych,któreochrzciłmianemkapitałuobroto-
wego.Należydodać,żeSmithmieszanadtopojęciekapitału
1K.Marx:DasKapital,Berlin1951,t.II,s.202–203.