Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LIV
Przedmowa
obrotowegozpojęciemkapitałuznajdującegosięwobiegu
idlategoteżmiędzyinnymiikapitałhandlowyskłonnyjest
zaliczyćdokapitałuobrotowego1.
RozpatrującposzczególneelementykapitałuSmithnie
bierzepoduwagęichfunkcjiwruchuokrężnymkapitału,
lecztylkonaturalnecechytychelementów.Traktującruch
kapitałuwsposóbmechanicznySmithniedostrzegaaniru-
chuwartości,anizmianformkapitału.Istotakapitałupozo-
stajewięcdlańcałkowicieniejasna.Niedostrzeganp.takiego
prostegofaktu,żemaszynymogąstanowićkapitałtrwały
(staływterminologiiSmitha)tylkowprocesieprodukcji,
wprocesiecyrkulacji(gdziewystępująpoprostujakotowary)
stanowiąnatomiasttylkokapitałtowarowy.Błędnejestteż
zaliczanieprzezSmithadokategoriikapitałustałegonawy-
kówiwprawyrobotnika.Zesformułowaniatakiegologicznie
wynikałobybowiem,żekwalifikowanyrobotnikpróczpłacy
otrzymujejeszczejakiśzysk.Takipoglądzajmieteżpóźniej
polskiekonomistaSkarbek.
Kapitałpożyczkowy,jakoosobnaformakapitału,nie
wzbudzawiększegozainteresowaniaSmitha.Pożyczkętrak-
tujebowiemtylkojakoaktprzygotowawczydopodjęciaini-
cjatywywhandlulubprzemyśle.Smithchwytawięcnaogół
trafnieistotętransakcjipożyczkowej(dopierobowiemdzięki
produkcyjnemuzastosowaniupożyczkipowstajemożność
otrzymaniaprocentu).PonieważjednakSmithsprowadza
pieniądzwyłączniedorolinarzędziaobiegu,pożyczkazosta-
jeuSmitharównieżsprowadzonawyłączniedoroliprzeka-
zywaniategonarzędziainnejosobie.
Wsumie,jakwidzimy,istotakapitałuniezostajeprzez
Smithawyjaśniona.Naturalistyczneujęciekategoriikapitału
zamykamudrogędowłaściwejanalizy.
Smithniekontynuujepróbfizjokratówujęciareprodukcji
społecznejwskaliglobalnej.Niejesttoprzypadkowe.Twier-
dzeniebowiemSmitha,żecenakażdegotowaruskładasię
1Por.tamże,s.161.