Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
westetycznąipoznawcząproblematykęzwiązanąznwi-
dzialnyminiewidzialnym,oświetlonymizacienionym”.
EstetykaświatłocieniaElGrecaznajdujewspółcześniedo-
datkowekontekstyhumanistyczne.ZdaniemAnnyGrze-
gorczyk,fundamentalnekategoriewspółczesnejhumani-
stykitowłaśnieświatłośćiciemność;tyleżewnowejwer-
sji,wyrażającejpostmodernistyczną,programowątenden-
cjędodestruowaniastrukturalnychopozycjibudujących
dotychczasowąwizjęnaukiisztuki18.
nMetaforaciemności–podkreślaAnnaGrzegorczyk
–zaczynaintuicyjnieinterpretowaćtrendypostmoderni-
styczne,azawartawniejwaloryzacjazdajesięsymptomem
przełamywania,niesionychprzeznie,destrukcjiprzestrze-
nikulturowej”19.Doskonałeciemności–jakzauważaAlgir-
das-JulienGreimas–skrywająwszystkiebarwy;ciemność
pochłaniadoświadczającegojąodbiorcęiprzejmujefunk-
cjępodmiotu20.Skondensowana,azarazemrozprzestrze-
nionaciemność,jakoprzedmiotestetyczny,fizykalnyieg-
zystencjalny,stajesięzasłoną,awięctakżeantycypacją
odsłonięcia.Upatrującwponowoczesnejmetaforyceciem-
nościskrytychodwołańdopowrotuświatła,podkreślamy
transkrypcjęzasadyposttenebraslux–światłonastąpipo
ciemnościachotyle,oileczłowiektakiprojektpodejmie.
Wydajesię,żeaktualniebudowaniewłasnychmiejsc
jesttakżeznakiemoporuwobeczagęszczeniainformacyj-
negoitypuuporządkowanianajbliższejprzestrzeni–kra-
wędź(kontur),pustkaiciemność,ucieczkawczasprzeszły
iprzyszły,kreacjefantazmatycznychnwyspczasu”byłyby
więcnietylkojakościamimetafizycznymi,aletakżeswoisty-
miprzeciw-miejscami,utopiami,którewspółtworząhetero-
topiękreowanychmiejsc,reinterpretującąmodernistyczne
przeżywanieśmierci(jakuLimy)wkategoriachosobliwego
18A.Grzegorczyk,Aniołpokatastrofie,Warszawa1995,s.33.
19Tamże,s.35.
20A.J.Greimas,Oniedoskonałości,przeł.A.Grzegorczyk,Po-
znań1993,s.57–58.
13
