Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MagdalenaBąk:NiciinitkiwtwórczościSłowackiego
33
zauważyć,żebrakposągowychpomnikówheroicznejprzeszłościmoże
tuwspółgraćrównieżzkrytycznąocenąsamychdziejówPolskiitonie
tylkotychnajdawniejszych,skorotragediawenedyjskastanowiłaaluzję
dowydarzeńwspółczesnychpoecie.Gorzkaioskarżycielskawymowa
GrobuAgamemnonauzasadniaprzekonanie,żehistorięPolskipostrzegał
Słowackinasposóbzgołanieheroiczny,azatemniemożliwydowyraże-
niawheroicznej,homeryckiejformie.SamaharfajestzresztąwLilliWe–
nedziesymbolemniejednoznacznym:dajeprzecieżWenedomsiłę,aleteż
obezwładnia,każącczekaćnacud,aszansęnazwycięstwowiążącjedy-
niezdziałaniemsiłnadprzyrodzonych14.Niedziwizatempojawieniesię
innychniżharfasymbolipoezji,takich,któremogłybywyrazićprzyjętą
przezpoetęstrategiępisarską.WewstępiedoGrobuAgamemnonajest
tosymbolnici,którapozbawionajestkonotacjizkosmicznąharmonią,
zamiasttegoostentacyjniewręczeksponujeswąwątłośćirwaniesię
nawietrze(comożekorespondowaćzironicznąstrategią,wktórej
każdemugestowikreacyjnemutowarzyszyzawszegestdestrukcyjny,
ato,cozamknięteiskończone,musizostaćrozbiteizniszczone15przez
twórcę,októrymzresztąmożnapowiedziećdokładniejakoArachne,że
jestflpracowny”
,aniedumny,bojegowysiłkizmierzajądoodsłonięcia
istotybytu,aniepopisaniasięwłasnymkunsztem16).
WGrobieAgamemnonamowajestrównieżoumarłychsłuchaczach,
którzysąjedynymiodbiorcamiartystycznychwysiłkówpoety.Wizja
tamożesięłączyćzjeszczejednymobrazemtkaninyprzywołanym
wstrofachotwierającychtęczęśćPodróży:
Gdziewiatrprzychodziposzczelinachwzdychać
ImaElektrygłos—tabielipłótno
Iodzywasięzlaurów:flJakmismutno!”
P
,73
ObrazbielącejpłótnoElektryjestdośćniejasny.TadeuszSinkoza-
uważa:flIwtrylogiiAjschylosa,iwtragediiSofoklesa,iuEurypidesa
narzekabohaterkanato,żeją,królewnęzmuszajądoniewolniczych
robót.Aleobieleniupłótnaniemanigdymowy.Mógłjednakprzypo-
mniećsobieSłowackioNauzykai,piorącejszatywrzece,mógłmyśleć
14M.Ursel:Wstęp.W:J.Słowacki:LillaWeneda.Wrocław1986,s.22.
15OtymaspekcieironiiromantycznejpiszeW.Szturc:Ironiaromantyczna.War-
szawa1992,s.74,87.
16ZwracanatouwagęMariaŻmigrodzka,podkreślając,żejednoznieporozu-
mieńwyrosłychwokółkoncepcjiSchleglapolegałowłaśnienapostrzeganiupoety-
-ironistyjakopopisującegosięjedyniewłasnąbiegłościąartysty.M.Żmigrodzka:
Etosironiiromantycznej—popolsku.W:Problemywiedzyokulturze.Praceofarowane
StefanowiŻółkiewskiemu.Red.A.Brodzka,M.Hopfinger,J.Lalewicz.Wrocław
1986,s.526.
