Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Celownikioptyczne,noktowizyjneitermowizyjne
któryjestprzystosowanydonajostrzejszegowidzenia.Oznaczato,żewtedy,gdy
chcemyskoncentrowaćwzroknajakimśprzedmiocie,należytakustawićgałkę
oczną,abyobraztegoprzedmiotuznalazłsięwdołkuśrodkowym.Obokplamki
żółtej(wodległościok.4mm)znajdujesięjednaktarczanerwuwzrokowego,
przezktórąprzechodzinerwwzrokowy.Wtymmiejscuniemafotoreceptorów,
copowoduje,żejesttoplamkaślepa.MózgczłowiekanauczyłsięjednakUuzu-
pełniać”obraz,któregowtymmiejscubrakuje,posiłkującsięobrazemzdrugiego
oka,dziękiczemunieodczuwamydyskomfortuUdziurawegoobrazu”.
Dlasnajperaszczególnieważnejestzapoznaniesięzrozmieszczeniemifunk-
cjonowaniemfotoreceptorów,gdyżmatodecydująceznaczeniedlawidzeniape-
ryferyjnegoorazwidzeniawwarunkachsłabegooświetlenia.Czopkizapewniają
widzeniekolorówprzynormalnymijasnymoświetleniu.Pręcikiwykazujączułość
naznaczniesłabszeoświetlenieniżczopkiidziękitemuzapewniająmożliwość
widzeniawwarunkachsłabegooświetlenia,alenieumożliwiająrozróżnianiako-
lorów.Wokuludzkimznajdujesięokoło4,5mlnczopkówskoncentrowanych
wrejoniedołkaśrodkowegoiaż90mlnpręcików,któredominująwperyferyjnych
rejonachsiatkówki.
Wokuwystępujątrzyrodzajeczopków,zktórychkażdyreagujenainnyko-
lor(niebieski,zielonyiczerwony).Czopkibardzoszybkoreagująnaświatło
(ok.0,01s)wodróżnieniuodpręcików,którereagująokoło10razywolniej.
Oznaczato,żeprzydobrymoświetleniumożemyszybciejwykryćzmianyobrazu
niżprzyoświetleniusłabym,kiedytobodźceświetlneprzetwarzanesąprzezokoło
100razybardziejczułe,alewolniejszepręciki.
Zewzględunato,żewrejonieżółtejplamkipraktycznieniemapręcików,przy
słabymoświetleniuniejesteśmywstanietakwyraźniewidziećszczegółówwśrod-
kupolawidzeniajakprzydobrymoświetleniu,alezachowujemywmiarędobre
monochromatyczne(czarno–białe)widzenieperyferyjne.Możnadomniemywać,że
wprocesieewolucjiokodostosowałosiędotego,abywwarunkachsłabegooświet-
leniaostrzegaćprzedruchemwperyferyjnychregionachwidzenia,którymógłbyć
związanynaprzykładzezbliżaniemsięnocnychdrapieżników.Jakociekawostkę
możnapodać,żewsytuacjiwidzeniabarwnego(czopikowego)barwyczerwone
odbieramyjakojaśniejszeodbarwniebieskich,apodczasczarno–białegowidzenia
nocnego(pręcikowego)odczucietychbarwjestodwrotne(tzw.objawPurkinjego).
Naskutekreakcjifotochemicznych,wwynikuktórychenergiaświetlnajest
przetwarzananaimpulsyelektryczne,następujerozkładfotopigmentów.Oznacza
to,żepookresiesilnegonaświetleniawczopkachipręcikachubywafotopigme-
nów,coredukujeczułośćfotoreceptorów.Abyprzywrócićoptymalnączułośćfo-
toreceptorów,koniecznejestpoważneograniczenieilościświatławpadającegodo
oka,czyliswoistaregeneracja.Okresregeneracjiwpełnejciemnościdlaczopków
wynosiokoło10min,adlapręcików(któresąważniejszewwarunkachsłabego
oświetlenia)aż45–60min.Wkonsekwencjiadaptacjadociemnościmusitrwać
przynajmniej30min,anajlepiejkilkagodzin.Snajperprzewidującykonieczność
26
