Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XIV
DociekaniazWittgensteinem(zamiastprzedmowy)
nerozpademwięzi,czy–przeciwnie–ówrozpadjestwynikiemnieudanegokomu-
nikowania?
1
18.Najęzyknaszmożnapatrzećjaknastaremiasto:plątaninauliczekiplaców,starych
inowychdomów,domówzdobudówkamizróżnychczasów;awszystkotootoczoneliczny-
minowymiprzedmieściamioprostychiregularnychulicach,zestandardowymidomami.
Takwstarym,jakiwnowymmieściemożnapobłądzić.Wstarym–dlatego,żejest
nieregularne,częstonieczytelne,tajemnicze.Wnowym–dlatego,żejestnadmiernie
uporządkowane,sztuczne,bezwyobraźni.Ponadtonieustannieprzemieszczamysię
zestarychdzielnicdonowych,izpowrotem.(Tylkonieliczniposługująsięwyłącznie
językamiwpełninaturalnymilub–przeciwnie–wpełnisztucznymi.)Przemieszcza-
jącsię,niezawszepamiętamyozabraniu,aprzynajmniejuwzględnieniu,właściwych,
aprzytymodmiennychmap–kodów.Błądzeniuwuliczkachiulicach„miast-
-języków”rzadkomożnazapobiecprzezwyjściepozamiasto–na„czystepole”.
Choćbydlatego,żetakiegojużniema.Możezawyjątkiempustyni.Alenaniejsą
zazwyczajmniejlubbardziejrozpoznawalneczyukryteścieżki–oczywiściedlawta-
jemniczonych.
Niektóremiastatworzonesąprzezwieki.Sąwnichskumulowaneróżnebudowle
przyzawiłychsieciachuliczek.Niekiedytakiemiastapoddawanesądalekoidącej
regulacji:wytyczanesąwnichnoweszerokieulice,pewnedomysąburzone,innezaś
odbudowywane.Podobniereformatorzyniekiedyzmieniająteżzasadyjakiegośjęzy-
ka.Czytakizabiegułatwia,czyutrudniakomunikowanie?
71.Czyzastąpienienieostregoobrazuostrymzawszejestkorzystne?Czyżobraznieostrynie
jestczęstowłaśnietym,czegonamtrzeba?
Jakżeczęstoniechcemyznaćprawdy(jakakolwiekiczymkolwiekbyonabyła).
Częstoprawdarazinas,dlategouciekamyodniej,boimysięjej.Niechcemyznać
szczegółówaniwyraźnychkonturów.Wolimynaswójsposóbdomyślaćsięczegoś,
samemurekonstruowaćczypoprostukonfabulować.Możedlategostare,niezbyt
czytelnefotografiesąbardziejuroczeniżdoskonałezdjęciareklamowe.
Dlaczegoprecyzja,dokładnośćiakuratnośćczęstostająsięswoimtopornym
zaprzeczeniem–zaprzeczeniemczegoś,czegomożeitakniechcemyznać?Anie-
doskonałość,niepełność,niewiedzastająsięfinezyjnymwyrazemczegoś,czego
oczekujemy?
1Wtrąćmy,żewteoriigier(rozumianejjakologicznaanalizasytuacjikonfliktuikooperacji),ogrze
mówisięwtedy,gdy(1)możnawskazaćconajmniejdwóchgraczy;(2)każdygraczmadowyborupewną
liczbęmożliwychstrategii;(3)wynikgryjestokreślonyprzezkombinacjęstrategiiwybranychprzezgra-
czybiorącychudziałwgrze;(4)każdywynikmożnaswoiściewyliczyć(por.Straffin2004,s.1–2).Teoria
gierbadato,jakgraczeracjonalnierozgrywajągrę(czylidążądonajlepszegodlasiebiewyniku),analizu-
jącjednocześnieprzejawykonfliktówikooperacjiwprzebiegugry.Nawetnajbardziejrozwiniętateoria
niejestjednakwstaniedokładnieprzewidziećprzebiegukonkretnejgry,proponującjedynieichprawdo-
podobnemodele.
