Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
e
WzmożonyruchnaulicyBerlina,luty1913roku
9
OwacjamieszkańcówBerlinanawieśćoprzystąpieniudowojny,sierpień1914roku
prusko-francuskaczyprusko-duńska.ZastosowanieprzezNiemcy,apotemtak-
żeinnepaństwagazówbojowychprzemieniłowojnęwnajstraszniejsząwizję
apokaliptyczną.Berlinstawałsięcorazbardziejzmęczonykonfliktemzbrojnym,
budziłysięnastrojepacyfistyczne,młodzimężczyźniniechcielibyćtraktowanijak
mięsoarmatnie.SromotnaklęskaNiemiec,powracającadoBerlinapobitaarmia
wynędzniałychobdartychżołnierzy,składającasięzrannychwbandażach,zkalek
bezkończyndopełniłaczarygoryczy.Berlinniechciałjużcesarstwa,zamarzył
odemokracji.Wszczętaprzezkilońskichmarynarzyrewolucjaopanowywała
corazwiększeobszaryNiemiec.SzybkodotarładoBerlina,astamtądnapołu-
dnie,doMonachiumicałejBawarii.Początkowobudziłasympatię,bopostulaty
marynarzyzawierałyżądanianatychmiastowegozakończeniawojny,pozbyciasię
generałówicesarza,demokratycznejwładzy.
Rozpoczęłasięfaladezercjiżołnierzy,nawoływanodostrajkupowszechnego.
KanclerzRzeszyksiążęMaksymilianvonBadenstraciłpanowanienadsytuacją
iżebyratowaćdotychczasowyład,9listopada1918rokuprzekazałwładzępolity-
kowiFriedrichowiEbertowi(1871–1925),należącemuod1917rokudoparlamen-
tarnejfrakcjisocjalistów–Niezależnej
SocjaldemokratycznejPartiiNiemiec
(USPD),sprzeciwiającejsięwojen-
nejpolitycerządu.Został–nachwi-
lę–ostatnimkanclerzemCesarstwa
Niemieckiego.
Tegosamegodnia,9listopa-
da1918rokuzostałaproklamowana
RepublikaWeimarska.Itopodwójnie.
Jejpowstaniebowiemogłosiliniemal
jednocześnie,niezależnieodsiebie,dwaj
różnipolitycy–zoknaReichstaguso-
cjaldemokrataPhilippScheidemann,
e
KarlLiebknecht,1911rok
24
