Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
|Narodzinymetropolii
BERLIN
adwiegodzinypóźniejzbalkonupałacucesarskiego–jakosocjalistyczną–komu-
nistaKarlLiebknecht.Ebertznałdobrzeichobu.Wpadłwszał,uznawałjedynie
legalnedziałania.
PhilippScheidemannokazałsięjednakbardzoprzewidujący.Cesarztegosa-
megodniaabdykował,podnaciskiemAmerykanów,wsytuacjirewolucjiludowej
nieodważyłsięwskazaćnastępcy.EbertzkolegamizSocjaldemokratycznejPartii
Niemiec(SPD)orazNiezależnejSocjaldemokratycznejPartiiNiemiec(USPD)
mogliwięcpowołaćnowyrządtymczasowy.Wdniu,kiedyPolskaodzyskała
niepodległość,11listopada1918roku,utworzyliRadęPełnomocnikówLudowych
izaczęliwcielaćwżyciedemokratycznereformy.
Zapomocąmorzadekretówwprowadzonowolnośćwypowiedzi,wolnośćwyzna-
nia,wolnośćprasy,sprawiedliweprawawyborcze(wtymdlakobiet)orazamnestiędla
więźniówpolitycznych.Byłatodoniosłatransformacjazapoczątkowanaprzezmasowy
ruchnaulicachiwzakładachpracy
1
.
Tegosamegodniaprzedstawicielerządu,aniedowódcywojskowi,którzyroz-
pętaliitoczylizacieklewojnę,udalisiędoFrancji,abyzawrzećrozejm.Podpisał
goMatthiasErzberger(1875–1921),pisarzipolitykreprezentującykatolickąpartię
Centrum(Zentrumspartei),kończąctymsamymczteroletniąwyniszczającąwojnę.
SprawcaklęskiNiemieciwieluosobistychtragedii,generalicjaarmiiokrzyknęła
sygnatariuszypokojuzdrajcamiwewłasnejojczyźnie,pozbywającsięodpowie-
dzialnościzaniąijątrzącspołeczeństwo.Nietylkojednakgenerałowieodnosili
siękrytyczniedonowejsytuacjipolitycznej.Wtlewydarzeńrewolucyjnych,
wspokojnymMonachium,zacząłjużwówczasrosnąćwsiłęniejakiAdolfHitler
(1889–1945),którywwynikupodrażnieniaoczugazembojowymtrafiłzfrontu,
spodYpres,doszpitala.Tamdowiedziałsięopowstaniurepublikiiwłaśniewtedy
postanowiłzostaćpolitykiem.Jużwtedyteżwinązawszelkieklęskiwilhelmiń-
skichNiemiecobarczyłŻydów,oczympisałwlatach20.otwarciewMeinKampf:
Napięciewzrosłowlistopadzie.Pewnegodnianagleiniespodziewanienadeszła
katastrofa.Naciężarówkachprzybylimarynarzenawołującydobuntu.Przywódcami
tejwalkio„wolność,pięknoigodność”naszegonarodubyłokilkumłodychŻydów.Żaden
znichnigdyniebyłnafroncie.
26
