Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
husytyzmprzygotowałnaŚląskuReformację(jedenwiekto
trzypokolenia,któreznakomiciemogąprzekazywaćpamięć).
Pamiętamyzdanie,żekażdyprotestantwsercujesthusytą(wy-
powiedzianeprzezMarcinaLutra).ReformacjazaśnaŚląskuto
świetnośćkulturyśląskiej,erupcjaintelektualnananiebywałą
skalę.DynamikaReformacjispotykasię,zauważmy,zhabsbur-
skąwielokulturowościąpolityczną,którazaczynasiępolitycznie
w1526roku.Czechysąwówczaspotężnympaństwem,któreliczy
blisko5milionówobywateli—mniejwięcejtylesamo,coówcze-
snaAnglia.
Jednymzciekawszychfenomenówwykreowanychprzezproce-
sykulturowewokółReformacjiorazciśnieniekontrreformacyjne—
byłożycieintelektualnePragiczasówRudolfaII.Pragarudolfiań-
skatostolicaświatowychnowinek,ożywczychidei.Dwórcesarski
gromadziłnajciekawszeinajwybitniejszeumysłyepoki,naczele
zwłoskimfilozofemGiordanemBrunem,angielskimalchemikiem
JohnemDeeorazduńskimastronomemTychonemBrahe(zmarł
wPradzew1601roku).Donajbardziejwpływowychosobistości
dworskichnależałteżhiszpan,wpływowylegatWilhelmemde
SanClemente(1539—1608).Toonpierwszyzabiegałowskrzeszenie
kultuświętychwkatolickichkręgachszlachtyczeskiej,pośrednio
przyczyniłsięrównieżdokultuśw.JanaNepomucena.
Napięcie
pomiędzy
frakcją
katolicko-hiszpańsko-habsburską
aprotestantami(pomnymihusyckiejswobody)—jaksięmożna
byłospodziewać—doprowadziłodowybuchuwojnytrzydziesto-
letniej.Wistocie,tenkonflikttopierwszawielkawojnawEuropie,
wktórejujawniłsięnowyzasóbokrucieństwa—imałośćczłowie-
kapowołującegosiębardziejnadogmatyniżnaczłowieczeństwo.
Śląskstajesięjejarenąod3lipca1618roku,gdystanyśląskiewe
Wrocławiuautonomicznieuchwaliłyzaciąg6tysięcyżołnierzydo
strzeżeniagraniczRzecząpospolitąwzwiązkuzprzewidywanąin-
wazjąPolakównaŚląsk.Poponadpółwiecznymzbilansowaniusił
katolikówiprotestantówksiążętakatoliccypoczulisiępewniejpod
koniectakzwanejwojnykolońskiej(obiskupieksięstwoKolonii)
wlatach1583—1588.Odtejchwilizaczętoślepostosowaćzasadę
zpokojuaugsburskiegoz1555roku:cuiusregio,eiusreligio.
~24~
