Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI.Bezpieczeństwokulturowewstosunkachmiędzynarodowych
niejszajestanalizaempiryczna.Dlategoteżkoncentrująsięnawyjaśnianiupolityki
światowejwoparciuonastępującezałożenia:
1.Strukturynormatywneiideowetaksamoistotnejakstrukturymate-
rialne.Systemwspólnychidei,przekonańiwartościtakżemacharakterstruktu-
ralnyiwywieraistotnywpływnaaktorówspołecznychipolitycznych.Strukturyte
kształtujątożsamościspołeczneaktorówpolitycznych.
2.Strukturyniematerialnewpływająnatożsamościaktorów.Konstruktywiści
skupiająsięnaspołecznychtożsamościachpaństwlubjednostek,którepod-
stawąichinteresów(A.Wendt27).Toonebędąwpływałynapoczucieichprawina
oczekiwania.
3.Czynnikiistrukturywzajemnienasiebieoddziaływają.Zatemokreślone
strukturynormatywneiideowemogąwarunkowaćtożsamośćiinteresypodmio-
tówiviceversa.Kładziesiętunacisknaniematerialnestrukturytożsamościiinte-
resóworaznarolępraktykwutrzymywaniuitransformowaniutychstruktur28.
Konstruktywizmniejestjednakpodejściemhomogenicznym.ChristianReus-
-Smitwyróżniłtrzyjegoformy:systemową,poziomujednostekikonstruktywizm
holistyczny.ZwolennikiempierwszegopodejściajestAlexanderWendt,który
wprowadzarozróżnienietożsamościspołecznejitożsamościzbiorowejpaństwa.
Pierwszaodnosisiędostatusu,rolilubosobowości,którespołecznośćmiędzyna-
rodowaprzypisujepaństwu.Drugaodnosisiędowewnętrznychczynnikówludz-
kich,materialnych,ideologicznychikulturowych,któresprawiają,żepaństwojest
takie,jakiejest29.Konstruktywizmpoziomujednostekzwracauwagęnarelacje
międzynormamispołecznymiiprawnymi,tożsamościamiorazinteresamipaństw.
Konstruktywizmholistycznyzaśskupiaobydwatepodejścia(międzynarodowe
iwewnętrzne).Tożsamościzbioroweispołeczneskładająsięnajednąperspektywę
analityczną,któratraktujesferęmiędzynarodowąiwewnętrznąjakodwiestrony
tegosamegoporządkuspołecznegoipolitycznego30.
EdwardHaliżakpodkreśla,żekonstruktywizmstajesięwyzwaniemdladotych-
czasowychteoriistosunkówmiędzynarodowychzewzględunafakt,żepopierwsze,
zakłada,zachowaniauczestnikówżyciaspołecznegokształtowaneprzeznormy
iśrodowiskokulturowo-instytucjonalne,apodrugie-kładzienacisknakształto-
27Zob.A.Wendt,Społecznateoriastosunkówmiędzynarodowych,Warszawa2008,s.96.
28
Ch.Reus-Smit,Konstruktywizm,[w:]Teoriestosunkówmiędzynarodowych,S.Burchill,
R.Devetakiin.,KsiążkaiWiedza,Warszawa2006,s.279-281.
29Ibid.,s.283;zob.teżA.Wendt,Społecznateoriastosunkówmiędzynarodowych,Warszawa
2008.
30
Ch.Reus-Smit,Konstruktywizm…,s.285;zob.teżJ.Ruggie,ContinuityandTransformation
intheWorldPolicy:TowardaNeorealistSynthesis,[w:]NeorealismanditsCritics,R.O.Keohane
(red.),NewYork1986;F.Kratochwil,TeEmbarrassmentofChange:Neo-realismastheScience
ofRealpolitikWithoutPolities,ReviewofInternationalStudies1993,vol.19,nr1;International
RelationsTeoryafertheColdWar,R.N.Lebow,T.Risse-Kapen(red.),NewYork1995.