Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałI.Bezpieczeństwokulturowewstosunkachmiędzynarodowych
Nasuwasięzatempytanie:Czypaństwonarodowejestwłaściwąformąorganizacji
wewspółczesnymświeciezewzględunadynamikęprzemieszczaniasięludności?
Pytanietojestwyrazemwątpliwościprowadzącychdokrytykisuwerennegopań-
stwa,ponieważstałosięonojednązgłównych,nowoczesnychformwykluczenia
społecznego.Autorwskazujeteż,żechociażpaństwojestpodstawowymprzedmio-
tembadańwstosunkachmiędzynarodowych,topodejmujesięstosunkowomało
próbwyjaśnianiasposobów,jakimistrukturypaństwoweokreślajązasady,które
łącząobywateliwewspólnotę,oddzielającąichodresztyświata38.Krytycznateoria
podejmujepróbęokreśleniaiznaczeniawspólnoty.A.Linklaterposługujesiępoję-
ciemnpotrójnejtransformacji”
,któradotykawspólnotępolityczną.Polegaona,po
pierwsze,naprzekonaniuokoniecznościupowszechnieniasięzasadmoralnych,
politycznychiprawnych,podrugie,napodkreślaniukoniecznościzmniejszenia
nierównościmaterialnych,potrzecie,nawzmocnieniużądańrespektowaniaróżnic
wynikającychzodmiennejkultury,rasyipłci39.Oemancypacjijednostekigrup,
jakowarunkubezpieczeństwa,pisałrównieżKenBooth
40
.Wedługniegolikwidacja
niesprawiedliwościinierównościbyłabygwarancjąpokojuistabilizacji.
Istotawspółczesnegobezpieczeństwajestprzedmiotemrozważańwpodejściu
postmodernistycznym.Wpostmodernizmie,coprawda,nadalprzedmiotemanalizy
jestpaństwoijegofunkcjonowanie,aleodchodzisięodjegotradycyjnegoznaczenia.
Postmoderniścidokonujągenealogicznejanalizynźródeł”nowoczesnegopaństwa
istniejącychwprzemocy,określeniugranicidekonstrukcjitożsamości41.Zwracasię
uwagę,żepaństwopowinnochronićswoichobywateliprzedprzemocą,wewnętrzną
izewnętrzną,alemożejąteżstosować,abyichchronić.Granice,zarównofizyczne,
symboliczne,jakiideologiczne,służądookreślaniapodmiotuiprzedmiotuanalizy.
Ztym,żepodobniejakprzemocsąniejednoznaczne.Zjednejstronymogąstaćsię
skutecznąbarierąprzedprzemocą,zdrugiejstronypodziały,którepodtrzymują,
mogąbyćrównieżprzyczynąstosowaniaprzemocy.Relacjepomiędzypaństwem,
przemocąitożsamościąstałysięzatemistotnymelementembadawczym.Bezpie-
czeństwopostrzeganejestwkategoriachprzestrzennych.Najegopercepcjęwpływa
definiowanieiartykułowaniezagrożeń,codajemożliwośćstworzeniakoncepcji
państwajakomiejscabezpiecznego42.JakargumentujeDavidCampbell,określona
normawspólnotykierujezasadniczoprzemocąwojny.Jestniąnontopologia”,która
zakłada,żewspólnotapolitycznawymagaperfekcyjnegodopasowaniaterytorium
38A.Linklater,TeTransformationofpoliticalCommunity:EthicalFoundationsofthePost-
WestphalianEra,Cambridge1998,cyt.za:R.Devetak,Teoria…,s.220.
39Ibid.,s.150-151,cyt.za:R.Devetak,Teoria…,s.223.
40Zob.K.Booth,TeoryofWorldSecurity,Cambridge2007.
41R.Devetak,Postmodernizm,[w:]Teoriestosunkówmiędzynarodowych,S.Burchill,
R.Devetakiinn.,Warszawa2006,s.246;zob.teżE.Gellner,Postmodernizm,rozumireligia,
Warszawa1997.
42Ibid.,s.250.
