Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
się,natomiastjegosensznaczeniowyuzyskałtermin„państwo”,którywcześ-
niej(odXIIIw.)oznaczałwładzęnadziemią,szlacheckiemajątkiziemskiepo-
łączonezwładząpublicznąichwłaścicieli,atakżewładzęsądowąpanów
feudalnychnadpodległymiziemiamiiludnościąjezamieszkującą.Jedno-
cześnieokreśleniatakie,jak„królestwo”czy„republika”przestałyoznaczać
państwowsensieogólnym,aodnosiłysiędojegokonkretnychform1.
Wencyklopedycznymujęciu„państwo”jestterminemodnoszącymsię
do:„strukturyorganizacyjnejspołeczeństwa,porządkującejzapomocąapa-
ratuadministracyjnegodziałaniajednostekigrupnapodstawienormprzez
siebieustalanych[...]organizacjigrupyspołecznejzajmującejpewneteryto-
riumzwładząsuwerennąnaczele,związkupolitycznego,wktórymwładza
prawomocnakorzystaześrodkówpanowanianadludźmi”2.
Słownikowądefinicjęmożnauzupełnić,przytaczającwyjaśnieniaistotypań-
stwazaproponowaneprzezautorapublikacjizzakresupolitologiiidyscyplin
pokrewnychAndrewHeywooda.Politologtenokreślapaństwojakoszczególny
rodzajstowarzyszeniapolitycznego,któreustanawianiezależną(suwerenną)ju-
rysdykcjęwobrębiekonkretnychgranicterytorialnych.Jestonoodpowiedzialne
zaorganizacjęzbiorowegożyciaspołecznegoprzypomocyfinansowanych
przezspołeczeństwoinstytucji,takichjak:administracjapubliczna,siłyzbrojne,
policja,sądy
,organyopiekispołecznejiwieleinnych3.ZdaniemHughSetona-
-Watsonapaństwojestorganizacjąprawnąipolityczną,dysponującąwładzą,
umożliwiającąegzekwowanieodobywateliposłuszeństwailojalności4.Powołu-
jącsięnaMaksaWebera,BarbaraSzackaopisujepaństwojakoorganizacjędzia-
łającąnazasadzieterytorialnej,anierodowej,opartejnawięzachkrwi,mającą
prawozalegalizowanej,monopolistycznejwładzywobrębieswojegoterytorium,
dosprawowaniaktórejmożewykorzystywaćśrodkilegalnegoprzymusu5.
RozbudowanądefinicjępaństwasformułowaliTomaszStaweckiiPiotrWin-
czorek–zgodniezniąjesttoorganizacjapolityczna,hierarchiczna,przymu-
sowa,terytorialna,sformalizowana,suwerenna,wyposażonaworganywła-
1111111
1Zob.W.Lamentowicz,Państwowspółczesne,WydawnictwoSzkolneiPedagogiczne,
Warszawa1993,s.7-8.
2MultimedialnaencyklopediapowszechnaPWN,red.B.Działoszyński,WydawnictwoNau-
kowePWN,Warszawa2008,hasło:państwo.
3Zob.A.Heywood,Teoriapolityki.Wprowadzenie,tłum.M.Jasiński,B.Maliszewska,D.Sta-
siak,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2009,s.80.
4Zob.H.Seton-Watson,NationsandStates,Methuen,London1977,s.1.Cytatza:S.Castles,
M.Miller,Migracjewewspółczesnymświecie,tłum.A.Gąsior-Niemiec,Wydawnictwo
NaukowePWN,Warszawa2011,s.64.
5Zob.B.Szacka,Wprowadzeniedosocjologii,OficynaNaukowa,Warszawa2008,s.408.
18
