Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jednakpostrzeganieładumiędzynarodowegopowstałegopozakoń-
czeniuzimnejwojnyjakozupełnieodmienionego,wktórympaństwana-
rodowerozwijająsię,zgodniezesobąwspółpracując,akonfliktyideolo-
gicznerozmywająsię,okazałosiębardzozłudne.Wkrótceujawniłysię
przynajmniejtrzynakładającesięnasiebiepolakonfliktów:1)powrótmo-
carstwowegonacjonalizmuiwspółzawodnictwapomiędzymocarstwami
światowymiodominacjęwróżnychregionachświata,2)rywalizacjapomię-
dzyświatemdemokratycznymirosnącymiwsiłęrządamiautorytarnymi
ChiniRosji,3)konfliktpomiędzyfundamentalistamiislamskimiizlaicyzo-
wanąkulturązachodnią.Nasiliłysiętakżekonfliktynatleetnicznymireligij-
nym,którenabrałyszczególnieostregocharakteru,zludobójstwemwłącz-
nie,wbyłejJugosławii.Nawiązującdosformułowania„koniechistorii”,
zaistniałąsytuacjęRobertKaganskomentowałnastępująco:„Nastąpiłpo-
wróthistoriiidemokracjemusząsięzjednoczyć,byzacząćjąnanowo
kształtować,alboinnezrobiątozanie”25.
Współczesnaklasyfikacjapaństwopartanacharakterzesystemupoli-
tycznego,napodstawiektóregofunkcjonująpaństwa,obejmuje26:
1)poliarchie27zachodnie:ogólnyodpowiednikustrojówdemokracjili-
beralnychlubnawetszerzejdemokracji,szczególnieupowszechnio-
newpaństwachAmerykiPółnocnej,EuropyZachodniejiAustralazji;
charakteryzująsię:systememwielopartyjnym,rozwiniętymichro-
nionymprzezpaństwospołeczeństwemobywatelskim,demokra-
tycznymiwyboramipozwalającymikontrolowaćrządzących,kapi-
talistycznąorganizacjągospodarki,liberalnąorientacjąkulturową
iideologiczną;
2)nowedemokracje:kategoriataodnosisiędoustrojów,będącychwtrakcie
transformacji,wktórychprocesumacnianiademokracjijestniepełny;
systemytewystępująwkrajachpostkomunistycznych,którezmieniają
systemzkomunistycznegonademokratyczny;wstosunkudotych
państwczasamiużywasięokreśleniasemi-demokracje;
1111111
Pomost,Warszawa1991,s.7-36.Zob.F.Fukuyama,TheEndofHistoryandtheLastMan,
FreePress,NewYork1992.Polskiewydanieksiążkiukazałosięwdwóchwoluminach:
F.Fukuyama,Koniechistorii,tłum.T.Bieroń,M.Wichrowski,ZyskiS-kaWydawnic-
two,Poznań1996orazF.Fukuyama,Ostatniczłowiek,tłum.T.Bieroń,ZyskiS-kaWy-
dawnictwo,Poznań1997.
25R.Kagan,Powrótdohistoriiikoniecmarzeń,tłum.G.Sałuda,DomWydawniczyREBIS,
Poznań2009,s.8.
26Zob.A.Heywood,Politologia...,s.36-48.
27Poliarchiaoznacza„władzęwielu”.
26
