Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział1.Pojęcieiuwarunkowaniarozwojuprzestrzeniwspółczesnychmiast
statusiematerialnym,atakżepowstawanieosiedligrodzonychczyluksusowych
osiedlinaobrzeżachmiast55.Zrównoważoneprojektowanieiplanowaniemiało
stanowićinstrumentinkluzjispołecznej,aniewyrazkontrolielit,któreokreślały
pożądanewzorcenapodstawiewłasnychpotrzebigustów56.
InstytucjonalizacjaomawianegoruchujestzwiązanazpowołaniemKongresu
NowejUrbanistyki(ang.CongressfortheNewUrbanism,CNU).Utworzone
w1993r.nazjeździezałożycielskimwAleksandrii(wdystrykcieWaszyngton
wStanachZjednoczonych)stowarzyszeniezrzeszająceurbanistów,architektów
iplanistówmiejskichpostawiłosobiezacelpromowaniezasadHnowejurbani-
styki”wewspółczesnymbudownictwie.Dokumentemprogramowymorganizacji
jestuchwalonaw1996r.Kartanowejurbanistyki.WpreambuleKartyprzedsta-
wionogłównepostulaty,takiejakrewitalizacjaistniejącychcentrówmiejskich,
zmianapolitykispołecznejipraktykrozwojowychprzyużyciuinstrumentów
przestrzennych,wprowadzeniemechanizmuwspółdecydowaniaobywatelioroz-
wojuprzestrzenipublicznej57.Wychodzącodmakrostrukturymetropolii,twórcy
dokumentuskupilisięnatrzechobszarach:1)region:metropolia,dużeimałe
miasto;2)dzielnica,strefaikorytarzoraz3)kwartał,ulica,budynek.Główne
założeniazapisanewKarcie,zostałyprzedstawionewtabeli1.2.
WszystkieprzywołaneXX-wiecznekoncepcjeurbanistyczne(miasto-ogród,
modernistyczneHmiastopromienne”LeCorbusieraorazmiastowedługruchu
Hnowejurbanistyki”)wywarłyznaczącywpływnakształtwspółczesnychmiast.
WszystkietewizjebyływyrazemkrytycznegostosunkudoXIX-wiecznegomiasta
ukształtowanegoprzezprzemysł,wktórymupatrywanoprzyczynęwieluproble-
mówspołecznych.GłównezałożeniemkoncepcjiurbanistycznychXXw.można
zatempodsumowaćnastępująco:
–wcentrumzainteresowaniaumieszczonoczłowieka,traktowanegojako
nadrzędnegoużytkownikamiasta;
–miastapowinnybyćprzyjaznedlaużytkownikówisprzyjaćzaspokojeniu
ichpotrzeb(chociażwróżnychkoncepcjachpotrzebytebyłyróżnieinter-
pretowane);
–wprzestrzeninależyłączyćróżnefunkcje,tworzącHmiksfunkcjonalny”
(ang.mixuseofland)izachowaćharmonięmiędzynimi(wyjątekstanowił
modernizm,gdzieprzyznano,żeprzestrzeńmiejskapowinnamiećszereg
różnychfunkcji,jednakpostulujesięichrozdzielenie);
55Zob.J.Grant,PlanningtheGoodCommunity:NewUrbanisminTheoryandPractice,
Routledge,London,NewYork2006,s.11.
56Zob.M.Foucault,DisciplineandPunish:TheBirthofthePrison,VintageBooks,New
York1977,s.141.
57G.Buczek,Kartanowejurbanistyki,HUrbanista”2005,nr6,s.8–10.
