Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KształtowaniesięprawadozgromadzeńwPolsce
17
wprowadziłarozróżnienieobecneprzeddługiczaswpolskichustawachregulują-
cychzgromadzeniesię,tj.oddzieliłaregułyorganizowaniazebrańwlokalachza-
mkniętychwrazzterenempodwórzalubogródkadonichprzynależnymiistano-
wiącymiorganiczniezamkniętącałość(art.56),odtakichodbywającychsięna
drogachiplacachpublicznych(art.27).Jakwskazujenazwaustawy,dotyczyła
onawyłączniezgromadzeńprzedwyborczych.Byłaonaaktembardzozwięzłym
(siedemartykułów)inierestrykcyjnym.UstawataobowiązywaławPolsceprzez
niemalżedekadę,tj.oddnia18sierpnia1922r.douchyleniazdniem7czerwca
1932r.
Kolejnąregulacjąporuszającąproblematykęprawadozgromadzeńwokresie
międzywojennymwPolscebyłaustawazdnia11marca1932r.ozgromadze-
niach8:wprowadziłaonapodziałnazgromadzeniapubliczneorazniepubliczne,tj.
zebrania.Ustawarozróżniałazgromadzeniawlokalachorazzgromadzeniapod
gołymniebem.Pozatymwświetletejustawymożliwabyłarównieżorganizacja
manifestacjipublicznychipochodów,jakteżjejprzepisydotyczyłyprzejazdów
manifestacyjnychnawozachisamochodach.Ustawaz1932r.regulowałatakże
problematykędotyczącązjazdówizgromadzeńprzedwyborczych.Wmyśltej
ustawykażdypełnoletniobywatelpolskiposiadającyzdolnośćdodziałańpraw-
nychmiałprawonietylkozwoływać,aletakżeiprzewodniczyćzgromadzeniom.
Wprzypadku,gdyzgromadzeniemiałoodbyćsięwlokalu,niebyłowymagane
zezwolenie-należałojedyniezawiadomićwładzęnapiśmie-najpóźniejdwadni
przedichorganizacją.Zgromadzeniaodbywającesiępodgołymniebemwyma-
gałyjużbezwzględnieuzyskaniazezwoleniawłaściwejwładzy,zaśpodanieota-
kiezezwoleniepowinnobyćzłożonenajpóźniejtrzydniprzedichorganizacją.
Władzą,którazgodniezustawąz1932r.sprawujenadzórnadzgromadze-
niamiizebraniamibyłacodozasadypowiatowawładzaadministracjiogólnej.
Wmiastach,którestanowiłyosobnepowiatyiwktórychprezydencimiastpełnili
funkcjępowiatowejwładzyadministracjiogólnej,ministersprawwewnętrznych
wskazywałrozporządzeniemwładze,któremiałysprawowaćnadzórnadzgroma-
dzeniamiizebraniami9.
Organizowaniezgromadzeńpodgołymniebembyłoniedopuszczalnewod-
ległościpółkilometraodmiejscaurzędowegopobytuPrezydentaRP,odmiejsca
posiedzeńSejmu,SenatuiZgromadzeniaNarodowegoprzezcałyczastrwania
ichsesjiorazodobiektówwojskowychtakichjakkoszary,placećwiczeń,itp.
Wszczególnychwypadkachorazwporozumieniuzwłaściwymdowódcąokręgu
korpusu,wojewódzkawładzaadministracjiogólnejmogłazezwolićnawyjątekod
6Ustawaniekrępujewniczemzebrańwlokalachzamkniętych,przyczempodwórzeiogródek,sta-
nowiąceorganiczniezamkniętącałośćzgmachem,uważasięzalokalzamknięty.
7Zgromadzenieprzedwyborczenadrogachiplacachpublicznychwinnobyćzgłoszoneprzezosobą,
zwołującązgromadzenie,przedodpowiedniąwładząadministracyjnąIinstancjilubnajbliższym
posterunkiempolicyjnymwterminieniepóźniejszymniżna24godzinyprzedrozpoczęciemzgro-
madzenia.
8Ustawazdnia11marca1932r.ozgromadzeniach(Dz.U.z1932r.,nr48,poz.450zezm.).
9Art.1-4ustawyz1932r.
