Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.KSIĘGARODZAJU
Pędzlemmalarza
AterazwróćmydomozaikwewspomnianejkatedrzewMonreale.Naobraziezescenąstworze-
niaAdama,gdziewszystkorozgrywasięoczywiścienazłotymtle,jakożejesteśmyjeszczewepoce
silnychwpływówsztukibizantyńskiej,wdużejmierzesymbolicznej,BógOjciecsiedzinaprzeciwko
nagiegoAdama,ukazanegorównieżwpozycjisiedzącej,prawąrękąmubłogosławi,awlewejtrzy-
mazwójPisma,życienatomiastprzekazujeAdamowiwłaśnietchnieniem–odustBogadoustAda-
mabiegniedługapodwójnabiałakreska.NajwyraŹniejopisanewKsiędzeRodzajutchnienieżycia!
Terazdopieropojęłamwpełni,ocochodzizniebieskimpaseczkiemnawitrażuwChartres:
oczywiście,jasnasprawa–tamteżmatobyćtchnienie,żadnarurka!Ażenawitrażuowotchnie-
niejestbladoniebieskieiobrysowanedwiemaciemnymikreskami,żebyjewydobyćztła,tona-
suwanamyśljakiśinstrument.Kreskibyłymalarzowipotrzebne,taksobietowymyślił,wolnomu.
Tchnienie,czylidusza–itakąwersję,zduszą,teżmożnazobaczyćwstarejsztuce.Otomozai-
kawbazyliceŚwiętegoMarkawWenecji.Ambitnyartystautożsamiłbiblijnetchnieniezduszą,
alektowiedział,jakonanaprawdęwygląda?Czywogólewygląda?
Odniepamiętnychczasówludziegłowilisięnadistotąduszyinadtym,jakteżonawygląda.
FryderykIIHohenstauf(zm.1250),dziedziciwładcaSycyliiposwojejmatce,prowadziłniezwyk-
lepoważnebadanianadduszą.Chciałjąpoznaćdrogądoświadczalną:dociekał,ileważy,spraw-
dzającwagęumierającegomężczyznyprzedśmierciąizarazpozgonie.Próbowałschwytaćjego
duszęwbutelkęiszczelniezamknąć.Oilewiem,nicmuztychobliczeńniewynikło,niedopo-
mogłoteżżadnemuartyściewwyobrażeniuduszy.Dziśtakżeżadenznichnieznalazłbysięwlep-
szejsytuacji;jednabowiemzewspółczesnychteoriigłosi,żeduszasięnieprzemieszcza,pozostaje
zawszewpaśmiewysokichczęstotliwości.Imalujtu,człowieku,cośtakiego!
Trzebabyłozatemruszyćgłowąiuciecsiędosposobu.Odzawszerozmaitepojęciawyraża-
nowsztucezapomocąsymboli.Tuautorweneckiejmozaikiznichwłaśnieskorzystał:poprawej
stronieustawiłPanaBoga,ukazującGodosyćnietypowo,bowpostacimłodegoJezusazkrzyżem
wlewejręce.BógprawąrękąbłogosławiAdamowi,aletarękadotykateżuskrzydlonegoduszka,
maleńkąnagąsylwetkęczłowieka,którywysłanyprzezStwórcę,utrzymujesięwpowietrzu,obej-
mując–czyteżtylkodotykając–Adamanawysokościramienia.
StwórcaobdarzaAdamaduszą
,
mozaikawbazyliceśw.MarkawWenecji
26
