Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
47
Tabela5.Wartośćprzydziałówkartkowychwporównaniuzespożyciem
przedwojennym(w%)
Grupyspożycia
Robotnikpolskiprzedwojną
PrzydziałdlaNiemcówwGGw1941r.
PrzydziałdlaŻydóww1941r.
PrzydziałdlaPolakóww1941r.
PrzydziałdlaPolakóww1942r.
PrzydziałdlaPolakóww1943r.
100,0
135,1
białka
21,5
18,1
11,3
5,2
Składnikipożywienia
tłuszcze
100,0
212,4
0,4
7,3
3,5
2,0
węglowodany
100,0
71,6
30,1
26,5
19,7
8,7
100,0
100,5
Wcal
25,6
22,2
15,9
7,1
Źródło:I.Kostrowicka,Z.Landau,J.Tomaszewski,HistoriagospodarczaPolskiXIXiXXwieku,KiW
,Warszawa
1984,s.416.
GrzegorzBerendtpisał:DWprzypadkugettawarszawskiegodziennanor-
maodpowiadałaok.230,aw1941r.tylko184kilokaloriomibyłarówno-
znacznazwyrokiemśmierciprzezzagłodzenie.Sytuacjęratowaławyłącznie
żywnośćprzemycanadogetta,alebyłaonabardzodrogaiwieluosóbnie
byłonaniąstać.Wkonsekwencjidziesiątkitysięcywięźniówzmarłozgłodu
iodchoróbłatwiejniszczącychwycieńczoneorganizmy.Trzebajednakpa-
miętać,żeprzydziałykartkowepocenachurzędowychdlaogółuludnościGG
żyjącejpozagettem,oilenienależałaonadokategoriiuprzywilejowanych,
byłyrównieżdalekoniewystarczające”107.
Systemsprzedażyreglamentowanejwwarszawskimgetcieorganizo-
wanybyłstopniowo.PoczątkowozajmowałysiętymMiejskieZakłady
Aprowizacyjne(czyliidentyczniejakwprzypadkupozostałychmieszkańców
miasta).Judenratprzejąłtozadaniewstyczniu1941r.Prawodokartżywno-
ściowych108mielitylkozameldowanimieszkańcygetta.Otrzymywalijeza
pośrednictwemtzw.rządcymeldunkowego,którysporządzałstosownąlistę
uprawnionych.Takielistytrafiałydojednegozokręgowychbiurrozdziału
kartaprowizacyjnych.KartkiobłożonebyłyprzezJudenratspecjalnympo-
datkiem,któryuiszczanoprzyichodbieraniu.Ztegoobowiązkuzwolniono
jednaknajuboższączęśćludności.Liczbazwolnionychzpodatkurosładość
szybko.Wstyczniu1941r.zopłatzwolnionychbyłook.20%uprawnionych,
awkońcutegoroku-już40%.Niedziwnewięc,żewładzestarałysięwery-
fikowaćuprawnieniadoprzydziałówizwolnieńpodatkowych109.
107G.Berendt,NiemieckapolitykagospodarczawokupowanejPolsceamaterialnewarunkiniesie-
niapomocyŻydom,w:PolacyratującyŻydówwlatachIIwojnyświatowej(Tekaedukacyjna),IPN,
Warszawa2008,s.14.
108Używanotakżenazw:kartka,talon,bon,bona.
109B.Engelking,J.Leociak,Gettowarszawskie.Przewodnikponieistniejącymmieście,IFiSPAN,
Warszawa2001,s.403-410.
