Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Zarządzaniecyklemżyciamostu
2.2.2.Analizaekonomiczna,LCC
PoczątkiekonomicznychanalizcyklużyciaproduktuLCCsięgająpierwszejpo-
łowyXXwieku.Jednakichnajbardziejintensywnyrozwójprzypadadopierona
przełomlat70.i80.,gdyszerokozaczętojewykorzystywaćwprzemyślezbroje-
niowym,aszczególnieprzyprodukcjimaszynisamolotów.Obliczeniategotypu
służąoceniezależnościekonomicznychopisującychdługotrwalewykorzystywane
produkty,urządzenialubobiekty.Bardzoczęstoonezamawianeieksploato-
waneprzezinstytucjepubliczne,dlaktórychplanowanie,transparentnośćiza-
sadnośćkosztówmakluczoweznaczenie.Zwłaszczażewtegotypuinwestycjach
kosztypoczątkowe(capitalexpenditures,CAPEX)nierzadkostanowiątylkouła-
mekfaktycznychwydatkówponoszonychwtrakcieużytkowaniaobiektu(opera-
tionalexpenditures,OPEX).Ztegopowoduwwielukrajachzaczętoszukaćmetod
usprawnieniazarządzaniaśrodkami,któremiałybysłużyćdoobsługiiutrzyma-
niaobiektuwtrakciejegonierazkilkudziesięcioletniegocyklużycia.
Wwiększościkrajów,wktórychmetodykatajestrozwijana,obliczeniaLCC
wykonywanenapotrzebywyłonieniazwycięzcywprzetargupublicznym.Do
europejskichliderównależątukrajeskandynawskie,gdziewponad30%realizo-
wanychtaminwestycjiwykorzystujesięproceduryLCC[48].Metodykatajest
teżbardzoczęstostosowanawUSA.Wlatach1992-1998StanoweDepartamenty
TransportubyłyzobowiązanedoanalizLCCprzyrealizowaniukażdejinwestycji
owartościprzekraczającej25mlndolarów[49].Wkrótceprzepistenzostałzła-
godzony,niemniejjednakfederalnewładzezarządzająceinfrastrukturądrogową
dalejzalecająstosowanieanalizyLCC,pracującnadjejudoskonaleniem.
WanalizieLCCwydzielasięskładowecyklużyciaobiektu,któredotyczątrzech
zbiorowychpodmiotówwjakiśsposóbpowiązanychzanalizowanymobiektem
(ryc.2.6).Dopodmiotówtychzaliczasię:
Agencję.Jesttojednostkaodpowiedzialnazainwestycję(np.GDDKiA),
którejudziałwcyklużyciapoleganapokryciunakładówfinansowychzwią-
zanychzprojektowaniem,budową,utrzymaniemirozbiórkąmostu.
Użytkownika.Jesttokażdybeneficjentinwestycji,któryponosikosztywy-
nikającezużytkowaniapowstałegoobiektu(np.mostu).Mogątobyćkoszty
eksploatacjipojazdówistratyzwiązanezutrudnieniamiruchuczyograni-
czeniamiprędkościspowodowanymiobniżeniemstanutechnicznegoobiek-
tulubobjazdamiwtrakcieremontukonstrukcji.
Społeczeństwo.Jesttojednostkaponoszącakosztyinneniżzwiązanezsamą
budowąiutrzymaniemobiektu.Możetobyćwpływobiektunaśrodowisko,
subiektywnewartościestetyczneihistorycznelubnp.obsługamedyczna
wypadkównamoście.
IstniejekilkapodejśćobliczeniowychwramachanalizyLCC,którewróżnym
stopniuobejmująposzczególneelementybilansucałkowitegokosztuobiektu.Na
ryc.2.7przedstawionopodejścieprezentowanewnormieISO15686-5[50].Przy
obciążaniukosztamiobiektupomijaonoużytkownikaispołeczeństwo,skupiając
46