Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
ikobiety,ukazującCzytelnikomjaktrudnymizłożonymzagadnieniemba-
dawczymjesttwórczośćliterackaosóbdotkniętychchorobąpsychiczną.
Ostatnią,„polską”częśćrozważańooczywistychinieoczywistychbio-
grafachliterackichotwieraAndrzejFabianowski,piszącolosachpolskie-
gopisarza,MichałaCzajkowskiego(SadykaPaszy).Jesttobiografatak
bogataipełnasprzeczności,żeisametransgresjebohaterauznaćmożna
–zdaniemAutora–zaznakpewnejstałości.Nadziałalnośćpolityczną,
wojskowąidyplomatycznąSadykaPaszy,nareprezentowaneprzezniego
utopijnewizjespołecznewpływwywarłsamAdamMickiewicz.Czajkow-
skiegoinspirowałnietylkonarodowywieszcz,sprzyjałonwżyciuzpowo-
dzeniemzasadzieharmoniiprzeciwieństwznanejzpoglądówHeraklita,
godziłwięcroleemigrantaikozakazwyboru,wodza,dyplomaty,pisarza,
aleiznanegowswymotoczeniuawanturnika.Przeanalizowanietejwie-
lowarstwowejbiografizpewnościąniebyłozadaniemłatwymanioczywi-
stym,pozostawiającczytelnikomwieleprzestrzenidlawłasnychzabiegów
interpretacyjnych.
Przełomyosobiste,jakinakładającysięnaniekryzyskulturysąprzed-
miotemrozważańMagdalenyZaródpoświęconychStanisławowiPrzyby-
szewskiemu.Autorkaukazujeznaczenieprzełomówwkonstrukcjibiografi
pisarza,koncentrującswąuwagęnatakichczynnikach,jaksprzyjaniean-
tynormomorazświadomezabiegiantylegendotwórcze,którewyznaczały
życiowądrogębohateraartykułu.Jednązgłównychosikonstrukcyjnych
tekstujesttezamówiąca,iżgłównyzwrotbiografcznywyznaczonyzostał
przezeskapizmwobecodkrytegowsobieelementukobiecości,któryza-
owocowałmizoginiąiwefekciedoprowadziłdopęknięciatożsamościauto-
raMoichwspółczesnych.Abydowiedziećsię,jakonoprzebiegałoiwjaki
sposóbodczuwałjesamPrzybyszewski,ajakpostrzegałoteprzemiany
otoczenie,trzebasięgnąćdobiografipisarza–doczegozachęcaoma-
wianytekst.
Złożonerelacjemiędzyżyciemasztuką,prywatnościąitwórczością
LeopoldaStańaopisujeTomaszWójcik.Autorzwracauwagęnabrakoczy-
wistości,trudnośćdokonywaniarozróżnień,niejakobraksymetriimiędzy
tym,wjakisposóbpoetażył,awjakiiprzedewszystkimcopisał.Swoista
antylegendakreujetajemnicę,zasłaniającniektórewydarzenia,uniemożli-
wiającichinterpretację,zacierającgranicemiędzyStańem–człowiekiem
aStańem–poetą.Jainieja,prawdaizmyślenie,metaforaicodzienność,
życieipoezja–ach,gdybyzapomocątychantynomiimożnabyłocokol-
wiekrozjaśnić,rozdzielićwtejnieprzezroczystejbiografi!Niedarady–jak
spostrzegaAutortekstu–bonicalboprawienicniejesttutajoczywisteani
zamknięte.
BohateremartykułuPaulinyUrbańskiejjestTadeuszRóżewicz,pry-
watnieprzyjacielLeopoldaStańa.Autorkanieprzypadkowonazyważycie
poety„biografąwbiografi”,jakożejegotworzywembyłaśmierćbrata,
