Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
RozdziałI
Zakrestolerancjiorganizmunajedenczynnikśrodowiskaniejestrównoznaczny
zzakresemtolerancjinainneczynnikiśrodowiskowenp:organizmeurytermiczny
możemiećwąskizakrestolerancjinadostępnośćwody(stenohydryczny).Granice
tolerancjimogąsięrównieżzmieniać,m.in.wskutekadaptacjiorganizmówdozmie-
nionychwarunkówśrodowiska.
ZprawamiLiebigaiShelfordaściślezwiązanejestpojęcieniszyekologicznej
rozumianejjakon-wymiarowaprzestrzeń(niewznaczeniufizycznym),wyznaczona
zakresamitolerancjidlawszystkichczynników,umożliwiającażycieirozródorgani-
zmówdanegogatunku.Niszaekologicznajestspecyficznadlaprzedstawicieliokre-
ślonegogatunku.Przestrzeńfizycznawjakiejgatunekżyjenazywanajestsiedliskiem
(syn.biotop);Jezioro,zewzględunazróżnicowaniesiedlisk,umożliwiarealizowanie
niszekologicznychprzezwielecałkowicieodmiennychgatunków.
1.1.Charakterystykapoziomóworganizacjibiosfery
1.1.1.Gatunek
Wbiologiipojęciemgatunekokreślasięwszystkieosobnikiozbliżonychcechach
morfologicznychifizjologicznychmogącekrzyżowaćsiępomiędzysobąwydając
płodnepotomstwo.Istniejąjednakograniczeniawzastosowaniutejdefinicjizewzglę-
dunato,żeodnosisiędoorganizmówrozmnażającychsięwsposóbpłciowyitrudno
jązastosowaćdolicznejgrupygatunków,uktórychtensposóbrozmażaniawystepuje
jedyniesporadycznielubwcale.Bardziejrealistyczniepojęciegatunkujestzwiązane
zprzenoszeniemnaosobnikipotomnepewnychokreślonychcechgenetycznych,stąd
teżmożnagozdefiniowaćjako„pulęgenową,odizolowanąodinnychpul,zawierajacą
programrealizacjistrategiiżyciowejtj.sposobupobieraniazasobówiprzetwarzniaich
nawłasnekopie”[Weiner2003];poszczególneosobnikinależącedodanegogatunku
posiadajątakisamzestawgenów.Informacjazawartawmaterialegenetycznymkaż-
degoosobnikatogenotyp;fenotyp–tozespółcechosobnikawynikającyzgenotypu
iwarunkówsrodowiska,któremogąrzutowaćnazmianyfenotypu.Osobnikiwob-
rębiegatunkusądosiebiebardziejpodobnezarównogenotypowojakifenotypowo
aniżelidoosobnikównależącychdoinnychgatunków.
1.1.2.Populacja
Warunkiśrodowiskazarównoabiotycznejakibiotyczneumożliwiająceprzeżycie,
wzrostirozródwyznaczająprzestrzennyzasięgwystępowaniaorganizmów.Zgodnie
zprawamiShelfordaiLiebiga„rozprzestrzenieniegatunkujestograniczoneprzez
tenczynnikśrodowiskawstosunku,doktóregoosobnikimająnajwęższyzakres
tolerancjilubnajmniejsząodporność”[Krebs1996].Konsekwencjątegowskaliglo-
