Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
10Różnezagadnieniazwiązanezbadaniamipolimerów
Dwiecząsteczkichiralne,będącewzględemsiebieodbiciamilustrzanymi
(alenienakładającesięnasiebie),nazywasięenancjomerami(gr.enantios-prze-
ciwny).Enancjomerywykazująskręcanie,odpowiedniowlewo(-),S(łac.sinister
lewy)iwprawo(+),D(łac.dexter-prawy)przechodzącegoprzezeńświatła
spolaryzowanego.Skręcająonepłaszczyznępolaryzacjiświatłazawszedokładnie
otakisamkąt,alewprzeciwnąstronę(rys.1.9).
Rys.1.9.Enancjomeryskręcającepłaszczyznępolaryzacjiw:a)prawo(+)ib)lewo(-).
Mieszaninęrównomolowądwóchenencjomerówlewo-iprawoskrętnych
nazywasięmieszaninąracemiczną.Mieszaninaracemicznaniewykazuje
czynnościoptycznej.
Kierunekskręcaniapłaszczyznypolaryzacjiświatłaspolaryzowanegowlewo
(-)lubprawo(+),zależyod:
-stereobudowyenancjomeru,
-długościfaliświatłaspolaryzowanego,
-temperaturypomiaru,
-rodzajuużytegorozpuszczalnika,
-stężeniaenancjomeruwrozpuszczalniku.
Wzależnościodsposoburozmieszczeniapodstawnikówwprzestrzeni
wodniesieniudopunktu,osi,płaszczyznylubhelisyuzyskujesięchiralność
typu:
-centrycznego,wcząsteczkachmającychasymetryczneatomywęglapodsta-
wioneczteremaróżnymiatomamilubgrupami,
-osiowego,spotykanąwniektórychmonomerachnienasyconych,allenach,
icyklicznych,
-planarnego,gdziepłaszczyznęmolekularnąstanowiwiązaniepodwójne,
-helisowego,występującąwbiopolimerach(białkachikwasachnukleinowych):
Prochiralnośćtowłaściwośćgeometrycznaachiralnegozwiązku,który
możestaćsięchiralnywnastępstwieprocesówdesymetryzacji.
Achiralnyzwiązeklubjegoczęśćjestnazywanyprochiralnym,jeżelimoże
staćsięchiralnywwynikuzastąpieniaatomulubachiralnejgrupyinnymatomem
lubgrupą.
Biopolimeryoptycznie,polimeryenancjomerycznetomakrocząsteczki
[1.81-1.83]: