Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zSaracenami,którzy„dzieńpodniu”nękają
obywateli15.Działaniawojennemająbyćjednakgłównie
obronneidowódcymusząsięupewnić,żewszystko,cojest
potrzebnedożycia,zostałousuniętezterenówzagrożonych
iprzeniesionewmiejscabezpieczne,inwentarzżywy
rozproszony,aludnośćewakuowana.Arabowiepowinnibyć
atakowanitylkowtedy,kiedyzmęczeniizajęciłupami
wracajądosiebie.Tutajcesarzprzystosowałswojątaktykę
dożyciawewschodnichprowincjach.Podobnataktyka
jestzalecanawtraktacieowojniepodjazdowej,znanym
szerokowwersjiłacińskiejjako
Develitationebellica
(grecki
tytuł
Periparadromes
),opartymnabezpośrednich
doświadczeniachzwalkgranicznychwIXwieku
iwczesnychlatachXwieku,toczonychprzezdowódcówzrodu
Fokas;autor,prawdopodobniektóryśzFokasów,zakłada,
żejeńcy,jakizwierzętadomowe,będąobciążeniemdla
napastników,zatem
stratēgos
powinienwystawiaćwłasne
oddziałymniejliczneniżoddziaływrogów16.
PodziemneosadywKapadocjidostarczajądowodów
materialnychnabrakzabezpieczeniapołudniowo-wschodnich
prowincji.Niektóreosadypochodząsprzedarabskich
najazdów,ainne,jakSalanda,położona80kilometrów
nazachódodCezarei,zostałyzałożonepóźniej.Ocalałokilka
kamienimłyńskich,któretarasowałylicznebramy,alenawet
takapomysłowośćnieuchroniłatejredutywKapadocji
odzajęciajejprzeznajeźdźcóww898rokuinastępnie
wlatach906–907.W
Develitationebellica
znaczniemniejszą
wagęprzykładasiędofortyfikacjizbudowanychprzezludzi,
adużowiększądoznajomościtopografiiterenu:szczytów
górskichimiejscstanowiącychnaturalnąobronę,zktórych
możnabyłoobserwowaćruchyiliczebnośćwojsk
nieprzyjaciela17.Najważniejszabyłaszybkośćdziałania,
byograniczyćmożliwośćzagarnięciałupówprzezkonnych
napastników.Ichliczbarzadkoprzekraczaładziesięćtysięcy,
abardzoczęstobyłaniższa.Największyimpetsezonowych
najazdównajbardziejodczuwałyziemiepołudniowo-
wschodniegopogranicza.Niemniejjednakfakt,
żew
Develitationebellica
takwieleuwagipoświęcasię
naprzewidywaniecelównapastników,zdradzatrudnościwich
śledzeniu.Jeszczetrudniejszebyłopowoływaniedowojska
mężczyznzrozrzuconychgospodarstwrolnych.Gromadzenie
różnorodnychzapasów,pozwalającychprzetrwaćpoważne
