Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
2.Audytetycznyorganizacji
mająnajczęściejformęankiet,analizydokumentów,natomiastwbadaniachbardziej
wnikliwychprowadzisięwywiady,dyskusjegrupowe,obserwacje,analizyprocesów
itd.Więcejnatentematmożnaprzeczytaćdalejwopisiemetodaudytuorazwzale-
canejliteraturze.
Podmiotiprzedmiotbadań
Piszącimówiącoaudycieetycznym,najczęściejmyślimyosilniesformalizowanych
procedurach,analogicznychdoaudytufinansowego.Należyjednakzwrócićuwagę,
żeprzedmiotemetykijestczłowiek,aaudytetycznyorganizacjijestzawszepytaniem
okondycjęczłowieka(interesariusza),wjakiśsposóbzwiązanegozdanąorganiza-
cją.Człowiekzeswejnaturypowinienbyćzawszepodmiotemdziałania(Wojtyła
1985)lubinaczej–powinienmócuczestniczyćwewszystkim,cogodotyczy.Mówi-
mydopierowtedyoprawdziwejpodmiotowości.Tymczasem,jakzauważaHeron
(1996),bardzoczęstoczłowiekwbadaniachkondycjiludzkiejniejestpodmiotem,
aleprzedmiotem.Możnapowiedzieć,żewtensposóbjużsamametodabadania
etycznościorganizacjimożeokazaćsięnieetyczna,gdyżpodważapodmiotowość
człowieka.Najbardziejelementarnymwarunkiemzapewnieniapodmiotowościosób
badanychjestdobrowolnośćianonimowośćudziałuwbadaniach.Kolejnywarunek
torozumienieprzezuczestnikówaudytujegosensuicelu,aletakżerozumieniesamej
metodybadańisposobuwyciąganiawniosków.Nieoznaczatojednak,żekonieczne
jestszczegółoweprezentowaniesposobuoperacjonalizowania(czyliwprowadzania
definicjioperacyjnychokreślonychpojęć).
Posłużmysięprzykładem.Bardzodobrymwskaźnikiemzaufaniadokierownictwa
jestgotowośćpracownikówdoujawnianiaswoichdanychosobowychtypuwiek,płeć,
wykształcenieczywręczpodpisywaniesięimienieminazwiskiempodwypełnionymi
kwestionariuszami.Jeśliosobywypełniającekwestionariuszobawiająsięprzykrości
ponapisaniuprawdy,tobędąunikaćidentyfikacji.Operacjonalizacjązaufaniamoże
byćwięcIndeksZaufania,któryjestprocentemujawnionychdanychpersonalnych
przezosobywypełniającekwestionariusz.Koniecznośćujawnianiaswoichdanych,
przybrakuzaufania,możezniechęcaćdoszczerości.Badaniazpełnymidanyminie
będąwięcwiarygodne.Alegotowośćdoujawnianiaswoichdanychmożezależeć
równieżodinnychczynników,takichjakwielkośćgrupyosóbdemograficzniepo-
dobnychdoodpowiadającegoczypoziomukrytycznościocen.Itutajnapotykamy
pierwszyipodstawowyproblem,czylikoniecznośćwprowadzaniaróżnychpoziomów
partycypacyjnościprowadzonychbadań.TakzdefiniowanyIndeksZaufaniamoże
czasamibyćwyjaśniany,aczasaminie,wzależnościodświadomościuczestników
badań.Idączaklasycznymijużpoziomamipartycypacjiwpodejmowaniudecyzji
(TannenbaumiSchmidt,1958),proponujemy5analogicznychpoziomówpartycypacji
interesariuszywsposobieprowadzeniaaudytuetycznego.
