Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
4.Etosludziiinstytucjibiznesu
Etos–dwiepłaszczyznyinterpretacji
Wliteraturzeprzedmiotumożnaspotkaćdwatypyopisufenomenuetosu.Jeston
analizowanyzperspektywyindywidualnejorazspołecznej.Wpierwszymprzypadku
etostraktujesięjakoodwzorowaniecharakterumoralnegoczłowieka:jegohierarchii
wartościipraktykiichstosowania.Stanowiskotakieprezentujenp.JózefTischner
(2003:171),pisząc:
Greckiesłowoethosmawieleznaczeń.Międzyinnymiwskazujeononamiejsce,wktórym
roślinamożerozwijaćsiębezprzeszkód,możeżyć,przynosićowoc.Takżebezpiecznakryjówka
dzikiegozwierzęciajestjegoethosem.Ethostotyle,conśrodowisko”,ndomostwo”,poleżycia
wszelkiejistotyżywej.Abyistotażywamogłaprzynosićnswójowoc”,musiwpierwznaleźćsobie
właściwyethos.
Cośpodobnegodziejesięzczłowiekiem.Człowiek,abyżyć,rozwijaćsięibyćsobą,także
potrzebujeethosu.Aleethosczłowiekajestszczególny.Wytwarzajągonietylkopowietrze,ziemia,
woda,leczprzedewszystkimśrodowiskoludzkie,inniludzie.Człowiekposzukujesobiemiejsca
wśródludzi.Poszukujedlasiebietakiejpracy,którabyłabyjegopracą.Poszukujeludzi,wśród
którychniemusiałbyudawać.Poszukujekogoś,zkimmógłbyzwiązaćswójlos.Człowiekjest
znaturyistotąetyczną,toznaczykimś,dlaktóregoproblemethosujestzarazemproblemem
własnegobytu.
Wdrugimprzypadkuterminuetosużywasięwodniesieniudoopisuzespołu
norm,wartościiopiniifunkcjonującychwobrębiewybranejgrupyspołecznej.Jest
onstosowanydogrup,anieindywiduów.IdączaMariąOssowską(1986:5),etos
wtejformulemożnazdefiniowaćjako
stylżyciajakiejśspołeczności,ogólnaorientacjajakiejśkultury,przyjętaprzezniąhierarchia
wartości,bądźformułowanaexplicite,bądźdającasięwyczytaćzludzkichzachowań.
Obatypyopisumająwspólnyfundament,którymjestpotrzebasamookreślenia
iwypracowaniadanejtożsamości.Dlajednostkistanowitowymógpoczuciawłasnej
podmiotowości,komfortusamostanowieniaprzypełnejakceptacjinormwiążących
jąwobrębiejakiejśwspólnoty.Dlawspólnotyjestkoniecznościąocharakterze
funkcjonalnym.Etostonośnikwartościisposóbichutrwalaniawświadomości
idziałaniachczłonkówdanejspołeczności.Dajepoczucieodrębności,wyjątko-
wościizaspokajapotrzebęafiliacji.
[...]istotnymnastępstwemdekompozycjitradycyjnegoprzedsiębiorstwajestkryzysjegotoż-
samościwywołanyprzezpermanentnezmiany:strukturwłasnościiwładzy,relacjizotocze-
niem,przynależnościinstytucjonalnej,anawetnazwyilogo...Częstezmianyzacierającią-
głośćfirmy,niszcząjejtradycje,utrudniajątworzeniewspólnegosystemuwartości,kultury
organizacyjnej,któradlapracownikajestgłównymczynnikiemjegosocjalizacji.Wtejsytu-
acjiludzierealizująswojepoczucieprzynależnościprzezidentyfikacjęzgrupąwspółpracow-
nikówiześrodowiskiemzawodowym,którebyćmożeprzejmieodprzedsiębiorstwarolę
nośnikawartościikulturyprofesjonalnej,jaktomiałomiejscewcechachrzemieślniczych.
(Dobrzyński2005:19)
