Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
11
kupcydrzewni,kupcykolonialni,wytwórcyloduitd.Naogółbiorąc,zasadytesąpowtórzeniem
ZłotejReguły3zdodaniemspecjalnychzakazówwewnętrznychpraktykwłaściwychdanejgałęzi
przemysłuorazoświadczenia,czyniącegocałądanągrupęodpowiedzialnązarzetelnetraktowanie
publiczności.
WdalszymciągucytowanegofragmentuksiążkiGarrettaoamerykańskimcudzie
znajdujemytchnąceoptymizmeminadziejąnastępującewyjaśnienie,żezmierzanie
doustaleniazasadwynikazchęcinzestronykażdejgrupyprzemysłowejpodniesienia
własnejgodności”oraznposiadaniadobrejreputacjiupubliczności”.Garrettuważa,
żemałoprawdopodobnejest,nabyteżyczeniazmniejszałysię,przeciwnie,należy
przypuszczać,iżbędąstalewzrastać,gdyżpodstawamoralna,najakiejsięwspierają,
jesttrwała”(ibid.:170–171).
Odtegoczasuminęłoprawie80lat,podkoniecktórychoptymizmamerykańskiego
dziennikarzaustąpiłmiejscarealiomskłaniającymdosmętnejironiiinnegoAmeryka-
nina,tymrazembiegłegorewidentaiwykładowcyrachunkowościzarządczejdr.Cecila
W
.Jacksona,któryw2006r.opublikowałksiążkęBajkiwświeciebiznesu:Mroczna
prawdaofałszowaniusprawozdańfinansowych(2008).Zacytujmyfragmentsprowa-
dzającynaszeświatacudówdoświatarzeczywistego,choćpełnego,jaksięokazuje,
opowieścinieztejziemi;ajednak,niestety,ztej.Jackson(ibid.:9)wewstępiedo
swejksiążkipiszeorozziewiemiędzytym,cobyło–nadzieją,atym,cojest–realiami:
Dawno,dawnotemuspółkipubliczneiwielkiekorporacjeuważanozabastionygospodarki
StanówZjednoczonych4.Niktniewątpiłwbezpieczeństwozainwestowanychwnieoszczęd-
ności,apracownicymogliliczyćnapewnośćzatrudnieniaiprzyzwoiteemerytury.Prawiewe
wszystkichbajkachwystępująjednakzłoczyńcy,którzyżerująnaniczegoniepodejrzewających
niewinnychofiarach,wykorzystującichłatwowiernośćibrakostrożności;takżepodtymwzglę-
demopowieściobiznesieniesąwyjątkiem.[...]Motywemprzewodnimkażdejzopowiedzia-
nychwtejksiążcebajekoprzemyśleihandlujestto,żezłoczyńcycizawszeposługiwalisię
oszukańczymisprawozdaniamifinansowymi,któreprzedstawiałynieprawdziwyobrazprzed-
siębiorstw.Wtensposóbpotrafiliomamićwszystkichtych,którzyimufali.
PrzywołanyautoromawiawszczegółachhistorięspółkiSunbeam,magicznąsztukę
WorldCom,przytaczaopowieśćozłotejgęsiEnronuorazhokus-pokusiabrakada-
brę,jakjenazywa,wieluinnychfirm.Dodajmy,żerozwójwypadkówdopisałciąg
dalszyowejmrocznejprawdyjużtopodnazwąLehmanBrothers,jużtopodnazwi-
skiemBernardaMadoffa,orazuraczyłwieluzatrutymifruktamitoksycznychakcji,
conzaowocowało”kryzysemfinansowymnaskalęzglobalizowanegoświata.
WPolscelat30.XXw.równieżnawoływanodooptymizmuiwiązanodużena-
dziejezdziałalnościągospodarczą.Otobowiemrokakademicki1934/1935szacow-
3nWszystkowięc,cobyściechcieli,żebywamludzieczynili,iwyimczyńcie.Albowiemnatympo-
legaPrawoiProrocy”(EwangeliaMateusza7,12).KsięgaTobiasza(4,15)ilicznepismapozabiblijne
ujmowałyZłotąRegułęwformienegatywnej:nNieczyńnikomu,cotobieniemiłe”.
4Czyżniebrzmitojaknieświadome(?)odwołaniedooptymizmuinadzieiGarretta?
