Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Podróż1.Nagranicypomiędzyantycypacjąiretrospekcjąindyferencji
Macha–flwłasneJamiećzanic”34,przerażagoonodotegostopnia,że
postanawiawycofaćsięzdrogi,któradoniegodoprowadziła.Nie
jestgotowynaradykalną–przypomnijmysłowaLévinasa–flprzy-
godę”,któraprzełamujeflwszystkiehoryzontyświata”.Znalazł
sięwflnajbardziejopłakanejkondycji,jakąsobietylkomożnawy-
obrazić”,alejejpercepcjastanowidlaniegoświadectwotlącegosię
jeszczeżaruflja”,którypostanawiazawszelkącenęochronićprzed
wygaszeniem.Humemapoczucie,żewsytuacjinapierającychnań
zewsządfaltonimorskichznalazłsięnagranicyżyciaiśmierci.
Mającświadomośćkrytycznegostanuwłasnegoflja”,postanawia
resztkamisiłrozniecaćtlącysięwnimjeszczepłomieńżycia.Choć
przenikliwieprzejrzałpozornośćwielutradycyjnychróżnic,dając
tymsamymwyrazdalekoidącymaktomantycypacjiindyferencji,
przerażonyichkonsekwencjami,postanawiaaktytezatrzymać.Za-
nurzeniewflbezgranicznymoceanie”(indyferencji)byłobyrówno-
znacznedlańześmiercią.Zatrwożonyperspektywąunicestwienia
samegosiebiezmieniakierunekswoichdążeń.Humemapoczu-
cie,żedotarłwswychrozważaniachdogranic,którychniesposób
przekroczyć.Byuniknąćkatastrofynaskrajuprzepaści,doktórej
doprowadziłygowłasnebezkompromisowebadania,ostrożnie
wycofujesię.
Ajednakznaleźćmożnapodróżników,którzyniewzdragają
sięprzedwkraczaniemwprzestrzeniegrożącezanikiemflja”.Lévi-
naswskazujejednegoześmiałków:flPisaćtoumierać.Śmierćnie
jestdlaBlanchotanaznaczonapatosemostatecznejlubnajwyższej
ludzkiejmożliwości,możliwościniemożliwego,lecznieustannym
rozważaniemtego,czegoniemożnapojąć,przedczym«ja»traci
swątożsamość”35.ChociażHumewTraktacieonaturzeludzkiejpi-
sze:flTożsamość,którąprzypisujemyumysłowiczłowieka,jesttyl-
kofkcyjna”36,akonstatacjętędzielitylkokrokodwyłonieniawy-
zwania,byflwłasneJamiećzanic”,jesttojednakdlaniegokrokku
zatrważającejprzepaści,doktórej,coprawda,zbliżyłsięnieostroż-
niewswychrozmyślaniach,alekiedyuświadomiłsobiewpełni
katastrofalneskutkispadaniawnią,natychmiastzawrócił.Według
34E.Mach,Analizawrażeńistosuneksferyfizycznejdopsychicznej,przeł.M.Mił-
kowski,wstępB.Chwedeńczuk,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2009,
s.319.
35E.Lévinas,Spojrzeniepoety,dz.cyt.,s.73.
36D.Hume,Traktatonaturzeludzkiej,dz.cyt.,s.337.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
