Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cotojestczarnyromantyzm?
|
15
zniżeniagdziegowiaratłoczy,/Jakrobakświętojańskiświecą
jegooczy”22.Miecznikaumierającegonaklęczkachprzymogiłach
żonyicórki.CzywtymświeciejestBóg?Odziwojest!Niematu
konsolacjiwłaściwejniemieckimfilozofom,upatrującymquasi-
-eschatologiiwwiecznościprzekształceńnatury,jakuFichtego:
WWszelkaśmierćwprzyrodziejestnarodzeniemiwłaśniewumie-
raniuprzejawiasięwidocznapodniosłośćżycia”23.CzyjakuScho-
penhauera:WŻadnajednostkanienadajesiędowiecznegotrwa-
nia,śmierćjąunicestwia.Myjednaknicnatymnietracimy.
Albowiemupodstawistnieniaindywidualnegoleżycałkieminne,
któregotamtojestuzewnętrznieniem.Toistnienienieznaczasu,
awięcteżanitrwania,anizagłady”24.Upoetówprąduczarno-
romantycznegonaturajakoprzejawposępnejzasady–identyfiko-
wanejzeZłem,anawetspersonifikowanąmocądiabelską–jest
wrogiem.TognostyckieWkajdanyciała”,wktórezakutajesttytu-
łowaMaria25,lubobmierzłygadzi,płazi,wężowyświatuAugusta
Jakubowskiego.Naturaniejestteżtutajbogiemaniboginką,co
najwyżejdemiurgiem,szyderczynią-namiestniczkąpiekła.
ABóg?BógokazujesiętuczasemBogiemdystansumiędzy
Stwórcąistworzeniem,jawisiębowiemwysokowniebiesiechjako
bezimiennaMoc:WTażsamaręka,wieczna,niepojęta,/Coswe
łaskiikaryzsyłalubodwleka”.Moc,możeFatum,Bógkaprysu,
niepojętyigórny.Tenobrazniecotylkołagodziwizjacałkowicie
uczłowieczonejŚwiętejRodziny,WHebrajskiejrodziny”,zktórą
człekczućmożeWspólnictwoniedoli”26.CzasemznówjesttoBóg
Jehowa,Panogniaiwojny,mściwyikarzący,jakwZamkuka-
niowskim.NiematuBogajakoszczęśliwegohappyenduhistorii
ilosupojedynczegoczłowieka.StwórcanieWspada”znieba,by
ratowaćczłowieka.Wistocietrudnodowieść,czytonaturaiczło-
wiekwymknęlisięStwórcyzrąkipogrążyliwszaleństwiesamo-
woliizbrodni,czyteżtoBóguczyniłświatarenąfrenetycznego
widowiska,któregosensuniepodobnadociec:próbatoczykara?
Imaginarium(z)Otchłani
OpartanapodzialedokonanymprzezAleksandraTyszyńskiego
wAmerykancewPolsce(1836)integralnośćtakzwanejukraińskiej
