Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnthonyKennyibrytyjskatradycjatomizmuanalitycznego
Prawdywieczne
PierwszaczęśćksiążkidotyczyBożejwszechwiedzyodnoszącejsiędo
prawdkoniecznychlubwiecznych(prawdlogikiimatematyki)orazdo
prawdprzygodnych(prawdofaktachempirycznych).ZdaniemKen-
ny)egodoktrynawszechwiedzyjestłatwadoprecyzyjnegosformuło-
wania,gdyżgłosiona,żedlakażdegop,jeślip,toBógwie,żep.Wprzy-
padkuprawdkoniecznych(wiecznych,apriorycznych)podstawowe
pytaniebrzmi,wjakisposóbistniejąteprawdyoraz,jakajestichrelacja
doBoskiegointelektu.Toteżproblemistnieniaprawdwiecznychspro-
wadzasiędoepistemologicznejwersjidylematuEutyfrona.Możnago
wyrazićnastępująco:czyBógznaprawdywiecznedlatego,żesąone
wieczne,czyteżdlategosąonewieczne,żeBógjezna.Innymisłowy;
czyprawdywieczneistniejąniezależnieodBoga,iBógwakciestwo-
rzeniabyłodnichzależny,czyteżsąonestworzoneprzezBogawraz
zcałymstworzonymświatem.Wpierwszymprzypadkuistniejecośna
zewnątrzBoga,odczegojestOnzależny.Natomiastwdrugimprzy-
padkuobiektywnośćprawdwiecznychjestzależnaodwoliidecyzji
Boga,azatemichtreśćmogłabybyćinna,gdybyBógtegochciał.
Kennyuważa,żerysująsięwtejkwestiitrzymożliweodpowiedzi:1.
klasycznyplatonizm(prawdywiecznesąabsolutnieniezależne)–Bóg
poznajejejakoprawdziweikonieczne;2.augustynizm(prawdywieczne
sątożsameznaturąBoga)–koniecznośćtychprawdwynikazistoty
Boga,którysamjestPrawdą;3.kartezjanizm–(prawdywiecznesącał-
kowiciezależneodBoga,aleniesątożsamezJegonaturą)–zostałystwo-
rzonejakokonieczne,boBógchciał,abytakiebyły.Wpierwszymprzy-
padkuBóguzyskujewiedzęoprawdachwiecznychdziękipoznaniu
czegośzewnętrznego,wdrugimprzypadku,dziękipoznaniusamego
siebie,awtrzecimprzypadku,Bógpoznajejejakozależneodswojejwoli,
alenieistniejącewspółwieczniezNim.Możnapowiedzieć,żewtoku
dziejówstanowiskoplatonizmuzostałotakzmodyfikowaneprzezśw.
Augustyna,żeprawdykoniecznestałysięzależneodBoskiegoumysłu,
anastępniewtakisposóbprzeformułowaneprzezKartezjusza,żestały
sięnapowrótniezależneodjakiegokolwiekumysłu,aleuzależnioneod
Bożejwoli.Doprowadziłotodotego,żezostałyuznanejakoustano-
wioneprzezBogawsposóbarbitralnyimogłybybyćzmienione,gdyby
16
