Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obrazsufrażystekangielskichnałamachpolskichczasopismkobiecych
2.Czypolskieemancypantkiinteresowałaangielskakampania
VotesforWomen?
23
PrzedodzyskaniemniepodległościwPolscepostulatprzyznaniakobietompraw
wyborczychstanowiłważnyelementdyskursuemancypacyjnego,chociażsytuacja
politycznaniesprzyjaławprowadzeniugowżycie.Wzniewolonymkrajuodponad
stulattrwaławalkaoprzetrwanie;wciążtliłasięigasłanadziejanaodzyskanie
suwerenności,którąpróbowanozdobyćdrogąirredentyorazpracąspołecznąieko-
nomiczną.Istotnymcelemzbiorowościbyłobudowanieizachowanietożsamości
narodowejmimosurowychrepresjizestronyzaborców.Brakprawpolitycznych
dotyczyłzarównokobiet,jakimężczyzn.JakpiszeSławomiraWalczewska,wpo-
wszechnejopiniiPolkiDotrzymały”prawowyborczedekretemJózefaPiłsudskiego
28listopada1918roku,potwierdzonymnastępnieprzezkonstytucjęz17marca
1921roku
8
.OwoDotrzymanie”badaczkauważałazaniesprawiedliwąocenędo-
konańpokoleńemancypantek,którenadługoprzedodzyskaniemsuwerenności
aktywnieuczestniczyływżyciupublicznym,społecznyminarodowym,udowad-
niając,żepłećniedecydujeobyciuświadomymobywatelem
9
czypatriotą
10
.
Kobietytoczyłybatalieodostępdoszkolnictwaróżnegoszczebla,odorga-
nizowaniakursówzawodowychpootwarciebramuniwersytetów.DHeroiczne
bojownice”,wedługJanaHulewicza,toreprezentantkipierwszegopokolenia
studentek,któredziękisileiodwadzewpokonywaniutrudnościzdobywaływy-
Kobiet”,dwutygodnikwydawanywrazzDKurieremLwowskim”,chociażredagowanybył
przezwybitnądziałaczkęgalicyjskiegoruchuemancypantekMarięDulębiankę,zostanie
omówionywrazzdziennikiem,któremutowarzyszył.Dlaanalizydyskursuprasowegoklu-
czowybywakontekst,wjakimpublikowanoposzczególneartykułyidlategowydawnictwa
zwartenależyrozpatrywaćwcałości.
8
Przyznanieprawwyborczychkobietompopierwszejwojnieświatowejmożnawiązać
takżezezmianamiustrojowymi,któredokonałysięwEuropiew1918r.Polskaodrodziłasię
jakorepublika,conapewnostanowiłoszokpowielulatachniewoli,alestwarzałownatural-
nysposóbwarunkidowprowadzaniademokratycznychrozwiązań.
9
WniniejszejpracyautorkaposługujesięterminemDobywatelki”,powołującsięnaustale-
niaJadwigiZacharskiej.KobietęzaangażowanąwdziałalnośćpublicznąjużElizaOrzeszkowa
określałamianemDobywatelki”,odnosząctentermindoreprezentantekstanuszlacheckiego.
J.Zacharska,OkobieciewliteraturzeprzełomuXIXiXXwieku,Białystok2000,s.97.
10
AnetaGórnicka-BoratyńskapolemizujezteząWalczewskiej.Wkontekścieniniejszej
monografiinależyzaznaczyć,żewalkaoprawawyborczebyłazagadnieniemabsorbującymopi-
niępublicznąwowieleszerszymwymiarze,niżwskazywałanatosytuacjapolityczna.Natomiast
poglądynatematemancypacjiisposóbichprezentowaniaznajdowałyodzwierciedleniewpraso-
wymdyskursiepoświęconymsufrażystkomimiaływpływnajegoukształtowanie.Ważnazatem
wydałasięautorceekspozycjatezyowalcepolskichfeministekopolitycznerównouprawnienie
nadługoprzedodzyskaniemniepodległości.S.Walczewska,Damy,rycerzeifeministki.Kobiecy
dyskursemancypacyjnywPolsce,Kraków1999,s.64;por.A.Górnicka-Boratyńska,Stańmysię
sobą.Czteryprojektyemancypacji(1863
–
1939),Izabelin2001,s.128.
