Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Książkatajakpodpowiadajejtytułjestoczywiścieowolnościiprawie.Wła-
ściweozwiązkuwolnościzprawem,atakżeozależnościwolnościodprawa,czegojuż
niewolnotraktowaćwtakisamsposóbwdrugąstronę,czyliwjakikolwieksposób
uzależniaćprawooddośćpowszechnejpotrzebyposzerzaniaprzezczłowiekaswojej
niezależności.Dlategoksiążkatapowinnabyćtakżeohistorii,którabodajżewsposób
najlepszyzmożliwychpokazuje,codziejesięzkażdąwolnością,którazostajeoderwa-
naodprawaczychoćbyluźnoznimzwiązana.Ponadtootym,cozagrażaprawu,które
zostajepozbawionenaturalnejwnimheteronomii,ajegorozumienieistanowienie
próbujesięcałkowicieoderwaćodreligii.Jużnatymetapiepojawiająsięwięckolejne
problemy,bardzościślezwiązanezpodjętymwtymopracowaniuzagadnieniem.
Chodzinajpierworelacjęprawadoreligii,coprecyzujezawartewtytuleokreśle-
nie:„Bożeprawo”,zgodniezktórymzwiązekprawazreligiąjestnietylkoakcepto-
wany,aleukazywanyjakopodstawarozwiązańwkwestiirelacjiwolnościdoprawa.
Wspomnianykonteksthistorycznyokazujesiębardzoważnyrównieżwtymwypadku,
oczymzkoleiprzesądzakształtnaszejcywilizacji.Powstałychwniejnaprzestrzeni
stuleciniebagatelizującwydarzeńiprocesówbiorącychpoczątekwbardzoodległej
odnaszychczasówprehistoriistrukturiinstytucji,zarównopoprzedzonychpotrzebą
stanowieniaiprzestrzeganianormprawnych,jakijewymuszających.Niewolnobo-
wiemzapominać,aprzedewszystkimbagatelizować,rozstrzygnięć,bezktórychtrudno
sobienawetwyobrazićmożliwądziśocenędziejówprawodawstwaiwzwiązkuztym
ludzkiejwolności.Arozstrzygnięciateodsamegopoczątkuktórytopoczątekro-
zumianyjestjakogranicaobecnejwiedzyhistorycznejwkwestiiprawaiwolności
wprostzanurzonebyłyprzezcałetysiącleciawwymiarzereligijnymczłowieka,zarów-
noindywidualnym,jakispołecznym,ponieważwolnośćiprawonależyrozpatrywać
wowymklasycznymizarazemniezbywalnym,dwojakimwymiarze.Toznaczyindywi-
dualnymodnoszonymdokażdegojednostkowegobytuludzkiego,jegoświadomości,
tożsamościiwiedzy,znajdującejsięzróżnychprzyczynnaróżnympoziomie,niewy-
łączającwieluzwiązkówizależności,zwłaszczatychocenianychjakonaturalneoraz
społecznym.Każdeodejścieodtejzasady,czychoćbypomniejszaniejejznaczenia,skut-
kujejakpokazujetowyraźniewłaśniehistoriapoważnymibłędamiwocenieprawa
iwolnościorazwielkimidramatami,dotykającymiczłowiekaicałespołeczności.
9