Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mogętegonauczyćmegosyna,anionnienauczysiętegoodemnie.Przeżyłem
siedemdziesiątlatiwmoimwiekuwciążcyzelujękoła.Kiedystarożytniumierali,
zabralizesobąrzeczy,którychniemożnaprzekazać.Dlategoto,coczytasz,nie
możebyćniczyminnym,jaktylkoplewamiiodpadamistarożytnych”1.
TegorodzajuprądymyślowepojawiałysięwChinachjużodkilkuwieków,
zanimbuddyzmzaczęlistopniowowprowadzaćludziepodróżującyJedwabnym
Szlakiem.Podobniejakwwieluinnychreligiach,obrazyczyteżsymbolika
odgrywałydużoważniejsząrolęniżtekstypisanewobcychjęzykach.Jednak,
poczynającodIIw.,rosnącailośćsanskryckichbuddyjskichpismbyłatłumaczona
najęzykchiński.Tłumaczeniatewdużymstopniukorzystałyzterminówiok-
reśleńukutychprzezChuang-tzuiLao-tzu,jakrównieżprzezichspadkobierców
ikomentatorów.Procestłumaczeniowynieograniczałsięjednaktylkodosłówuży-
tychwpismach;toraczejcałataindyjskareligiazyskiwałanowechińskieoblicze,
podobniejakposągiBuddy,któregorysytwarzystopniowouległyprzemianiezin-
doeuropejskichdużychnosówioczunaswojechińskieodpowiedniki.WVIw.
istniałojużkilkaformbuddyzmu,którychcharakterbyłniewątpliwespecyficznie
chiński.Wśródnichbyłruch,któremupoświęcimynajwięcejuwagi:buddyzm
czan.
12
Chińskamedytacjabuddyjska
Ruchczanniewystrzeliłnaglezchińskiejziemijakpędbambusawczasie
porydeszczowej;raczejrósłpowolinaglebiepowstałejwwynikustuleciadaptacji
doktrynyipraktykidowarunkówchińskich.Przezpierwszychkilkawieków
chińskiebuddyjskiemniszkiimnisizajmowalisiętakimipracamijakbudowanie
klasztorów,odprawianieceremonii,kopiowanieitłumaczenietekstów,studio-
waniebuddyjskiejdoktrynyizasaddyscyplinymonastycznej,orazwykonywanie
praktykmagicznych.Równieżmedytacjaodgrywaławbuddyzmiechińskimtego
wczesnegookresuważnąrolę,ikilkuuznanychnauczycieliiszkółkładłosilny
nacisknamedytacyjneskupienieumysłu.Sanskryckiterminoznaczającytego
rodzajuskupienietodhjana;imitującjegobrzmienie,Chińczycynazwalijeficzan”.
Np.wielkiuczonymnichTao-an(312-385)opisałwewstępiedojednegozeswo-
ichdziełprocesmedytacyjny,któryprowadziodliczeniaoddechówdostanu
czystejświadomości.Wczesnaidużapopularnośćpraktykmedytacyjnychpo
częścibrałasięzprzekonania,żedziękitakimpraktykommożnaosiągnąćróżne
magicznemoce.Takwięcstuleciazanimmoglibyśmyrozróżnićruch,którydziś
nazywamybuddyzmemczan,istniałowielumnichówzainteresowanychmedytacją
1TłumaczeniezBurtonWatson,ChuangTzu,str.152-53.Graham(1981,str.257)
klasyfikujetenrozdziałjakopismasynkretyczne,prawdopodobniepowstałewIIw.
p.n.e.
