Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BrońjakokategoriasymbolicznawhistoriiipolityceStanówZjednoczonych
25
frontacjizrdzennymimieszkańcamiAmeryki,dlategoświadomośćistniejącychzagro-
żeńbyładośćrozpowszechniona.W1632rokukoloniaMassachusettsBaywymagała,
abykażdyposiadaczdomudysponowałsprawnymmuszkietemlubinnym,podobnym
narzędziemdlasiebieikażdegosługi,któryzdolnybyłdonoszeniabroni6.Doczasów
rewolucjiniepodległościowejregulacjekażdejamerykańskiejkoloniiwymagały,aby
doroślimężczyźnibyliuzbrojeni7.Formalnywymógtegorodzajunieświadczyjednak
opowszechnejdostępnościbroni,realiaprzedstawiałysięwręczodwrotnie.Militaria
wzasadniczejczęścibyłytowaremimportowanym;ichdostawypodlegałyreglamen-
tacjiImperiumBrytyjskiego,stądrealnemożliwościposiadaniabronipalnejdladużej
częścimieszkańcówUSAprzyniosłodopieropowstaniezrębówamerykańskiegoprze-
mysłuzbrojeniowego.ZdecydowanawiększośćbronipalnejużytejwczasieRewolucji
Amerykańskiej(90%)zostałaimportowanazFrancjiiNiderlandów.Pozostałe20%
dostarczyłaWielkaBrytanianapotrzebywojnyzFrancjąiIndianamizanimjeszcze,
wobecwzmagającejsięrebelii,objęłakoloniecałkowitymembargiemwpaździerniku
1774roku8.
Dramatycznewręczproblemyzuzbrojeniemwtamtymczasiewydająsiębezznacze-
niawkontekścieczęstoprzywoływanejmetaforyobrazującejzasięgibrawuręamery-
kańskiejrewolucjiniepodległościowej,stwierdzającej,żebyłto„[…]strzał,któryusły-
szałcałyświat”.Takzatemwnarodowejmitologiinarodzinyamerykańskiejrepubliki
zwiastowałwystrzałzmuszkietu.JednymzwielkichdylematówOjcówZałożycielibyły
obawyoto,czymechanizmyrząducentralnegoprzeznichwykreowaneniestwarzały
zagrożeniakumulowaniauprawnień,któremogływkonsekwencjiprowadzićdotyranii.
Najpotężniejszymjejsymbolembyłazpewnościąregularna,profesjonalnaarmia.Od-
rzucającalternatywę,twórcynowegoustrojuniepozostawilisobieinnejmożliwości,
jakta,abyprzyznaćobywatelomuprawnieniedonoszeniaiużywaniabroni,któramiała
ichchronićprzedzagrożeniemwewnętrznymzestronyIndianorazwrazieatakuze-
wnętrznegonanowopowstałąrepublikę.IIpoprawkadoKonstytucjiStanówZjednoczo-
nychformułujewięcszerokieprawodoposiadaniaiużywaniabroni.„Najważniejszym
powodem,byutrzymaćprawodoposiadaniainoszeniabroniprzezludzi,jestto,żesta-
nowionadlanichostatecznyśrodekdoobronyprzedtyraniąrządu”9twierdziłThomas
Jefferson.Siłąchroniącąjednostkoweprawaobywatelimielibyćonisami,zgromadzeni
wuzbrojonychmilicjach.Koncepcjaoddolnejsiły,władnejpodjąćmobilizacjęwkaż-
dymmomencie,kiedyuzna,żewładzacentralnaprzekraczasweuprawnienia,poruszyła
wyobraźniętwórcówKonstytucji.JamesMadisondałtemuwyrazw46Federaliście
[…]„rządfederalnybędziemusiałzawszeliczyćsięzmilicjąliczącąprawiepółmilio-
naobywateliwyposażonychwbroń,dowodzonąprzezludziwybranychpośródswego
grona,walczącychoswojewłasnewolności”10.HistorykJoyceMalcolmpotwierdza,że
6
J.E.Dizard,R.M.Muth,S.P.Andrews,GunsinAmerica:aReader,NYUPress,NewYork1999,s.3.
7
C.E.Cramer,ArmedAmerica:TheStoryofHowandWhyGunsBecameasAmericanasApplePie,
NelsonCurrent,Nashville2007.
8
M.A.Bellesiles,ArmingAmerica:TheOriginsofaNationalGunCulture,[w:]J.E.Dizard,R.M.
Muth,S.P.Andrews,GunsinAmerica…,s.31.
9
J.Przybylski,BrońprzeciwObamie,„Rzeczpospolita”,24.10.2009,http://www.rp.pl/arty-
kul/372685,382177_Bron_przeciw_Obamie.html(12.12.2009).
10
B.Doherty,GunControlonTrial:InsidetheSupremeCourtBattleOvertheSecondAmendment,Cato
Institute,Washington2009,s.2.