Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
G.Haczewski,J.Kukulak,K.Bąk,BudowageologicznairzeźbaBieszczadzkiegoParkuNarodowego,
Kraków2007,ISBN978–83–7271–427–5,©byWNUniwersytetuPedagogicznego2007
WPROWADZENIE
BieszczadysądlawieluwyjątkowewśródpasmpolskichBeskidów.
Cojestźródłemichspecyficznegouroku?Nietylkopamięćdramatycz-
nejhistoriiidzikiegopustkowia,jakieutrzymywałosiętuprzezdziesię-
ciolecia.SwoistedlaBieszczadówsąliczneelementykrajobrazu,inne
niżwGorcach,BeskidzieŚląskim,czySądeckim,acharakterystyczne
raczejdlaKarpatWschodnich.Wieletegoegzotycznegourokuzawdzię-
czająBieszczadybudowiegeologicznejiewolucjirzeźby.Choćzasadni-
czerysybudowygeologicznejsąwspólnezpozostałączęściąpolskich
Beskidów,kilkaczynników,pozorniedrugorzędnych,złożyłosięnapo-
wstanieswoistejodmianykrajobrazugórskiego.Jakieżtoosobliwości
odróżniająBieszczadyodpasmbeskidzkichpołożonychnazachódina
północodnich?
Popierwsze,bezleśnegrzbietyzpołoninami,gdziedługie,równole-
głeskalistegrzędyukazująwyraziścieukładleżącychnaprzemianbardziej
imniejodpornychwarstwskalnych.Podrugie,bieszczadzkiestrumienie
nadługichodcinkachmająskalnednaurozmaiconeszypotaminawysta-
jącychwarstwachpiaskowców,podczasgdyinnepotokiirzekibeskidzkie
płynąporumowiskachiżwirach,skalnepodłożeodsłaniająctylkowmiej-
scachlokalniezwiększonegospadku.Wreszcieczęściejniżwzachodniej
częściBeskidówmożnatuzobaczyćwydobywaniesięzziemiropynafto-
wejigazuziemnego.
DlageologówatrakcyjnośćBieszczadówzwiększagranicadwu
wielkichjednostektektonicznych,wzdłużktórejrozwinęłosięObniżenie
Śródbieszczadzkie,odPrzełęczyBeskid,przezWetlinę,poRabe.Takich
granictektonicznychjestwKarpatachwięcej,alenaogółrozwinęłysię
wzdłużnichłagodne,szerokieobniżeniaubogiewodsłonięciaskałpod-
łoża.WObniżeniuŚródbieszczadzkimnatomiastgłębokowciętekoryta
Wołosatki,Rzeczycy,Prowczy,Wetlinkiiichdopływówwyjątkowodobrze
odsłaniająróżnorodnestrukturydeformacyjnezwiązaneznasunięciem
jednostkidukielskiejnaśląską.
5
