Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Wprowadzenie
15
cześnie,czylitzw.trzechfilarówzrównoważonegorozwoju:społeczeństwa,
gospodarki,środowiska(Strange,Bayley2008).Koniecznośćuwzględniania
wszystkichtrzechfilarówłączniewynikazewzajemnegopowiązanialudzi,śro-
dowiskaisystemówgospodarczych,dlaosiągnięciazaśrozwoju(wzrostu)zrów-
noważonegoniemożnadziałaćwyłączniewsferzegospodarczej,ekologicznej
czyspołecznej.Istotnedlaosiągnięciarozwojuzrównoważonegowskaliglobal-
nejjestprzekraczaniegraniczarównowsensiedosłownym,jakigeograficznym
czyinstytucjonalnym.Koordynacjadziałańnaskalęmiędzynarodową(ponad
granicami)orazmiędzyróżnymiinstytucjami,programamisektorowymiitp.
jestkoniecznością(ibid.).
JacobusA.DuPisani(2006)wiążepojawieniesiękoncepcjirozwojuzrów-
noważonegozewolucjąideipostępu,rozumianejjakonaukowy,technologicz-
ny,materialnyimoralnyrozwójcywilizacjiludzkiej.Postępwhistoriibyłłączo-
nyzrozwojemnauki,dziękiktórejwzrastałoludzkiepanowanienadnaturą.
Wczasachrewolucjiprzemysłowejpostępwiązanonietylkozrozwojemmyśli
inauki,lecztakżezrozwojemgospodarczymimaterialnymbogaceniemsię,
ajednocześnienajwiększąwartośćzaczętoprzypisywaćdobrommającymwar-
tośćwymienną.Jednocześniewierzono,żetakrozumianypostępprowadzido
doskonaleniaczłowiekaicywilizacjiludzkiej.Gwałtownemurozwojowiprze-
mysłutowarzyszyłrówniedużywzrostzapotrzebowanianasurowcenaturalne.
Pierwszeteksty,wktórychmożnaupatrywaćźródełkoncepcjirozwojuzrów-
noważonego,pojawiłysięjużpodkoniecXVIIw.DiPisani(ibid.)wskazuje
m.in.tekstHansaCarlavonCarlowitzawSylviculturaOeconomicaz1713r.su-
gerującybardziejzrównoważonewykorzystanielasów(nachhaltendeNutzung).
Nazagrożeniawynikającezgwałtowanegorozwojupopulacjiludzkiej–brak
żywnościizasobównaturalnych–orazkoniecznośćograniczeniategorozwoju
wzwiązkuztymwskazywałwsłynnymesejuThomasR.Malthus(1798).Nie
jesttojedynytekst,wktórymdostrzegasiękoniecznośćograniczeniazużywania
naturalnychzasobów.DuPisani(ibid.),związanyzewspółczesnąideąrozwo-
juzrównoważonego,wskazujetakżetekstAlfredaR.Wallace’aOurWonderful
Centuryz1898r.,którypiszeorabunkowejeksploatacjisurowcównaturalnych
jakozagrożeniudlapotomności.
Wnawiązaniudoewolucjikoncepcjirozwojuzrównoważonegowartoskupić
uwagęnapotrzebachczłowieka,anietylkośrodowiska.Środowiskoizasoby
naturalnesąważne,ponieważumożliwiająrealizacjępotrzebczłowieka,należy
zatemrozsądniejewykorzystywać–równieżzmyśląopotrzebachprzyszłych
pokoleń.Niesąoneważne„samewsobie”.Upowszechnieniekoncepcjirozwo-
juzrównoważonegojestwyraźnązmianąwrozumieniuipostrzeganiurelacji
międzyczłowiekiemanaturąorazmiędzyludźmiistoiwwyraźnejopozycji
dodominującejprzezstulecia,wzmocnionejzwłaszczaporewolucjiprzemysło-
wej,koncepcjioddzieleniazagadnieńspołeczno-gospodarczychodśrodowiska
