Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Przemocwszkoleapłeć
relacjiorazwymiennerolesprawcyiofiary.Naużytekrealizowanychprzeze
mniebadań,wktórychanalizujękontekstspołeczno-kulturowyimechanizmy
nierówności,bardziejadekwatnewydajesięużywaniepojęciaprzemocy-ro-
zumianegoszeroko,jakoświadomeicelowekrzywdzącezachowanie,którejest
nadużyciemalbowykorzystaniemswojejprzewaginadinnąosobą,dlauzyska-
niaważnegodlasiebiecelulubkorzyści34.Przewagatamożemiećróżnycha-
rakter:przewagifizycznej(siły,sprawności,zwinności,szybkości,wzrostu,wy-
glądu),liczebnej(grupaprzeciwjednejosobie),psychologicznej(emocjonalnej,
intelektualnej),społecznej(przynależnośćdogrupylubkategoriiosóbuprzywi-
lejowanych,owysokimstatusie),sytuacyjnej(sprzyjająceotoczenie,dostępdo
zasobów)lubkulturowej(wynikającejzprzekonań,regulaminu,normobycza-
jowychlubprawnych,tradycji).Możezatemwynikaćzróżnicywieku,płci,za-
możności,doświadczenia,atrakcyjności,zamożności,pozycjiwgrupie,formal-
nejfunkcjiwinstytucji,zwyczajuitd.Częstoteżprzewagikumulująsię35.Jakjuż
zaznaczyłam,wliteraturzefachowejpodkreślasię,żeoileagresywnezachowa-
nianiezawszewynikajązposiadaniaprzewagi,otylestanowionakryterium
przemocy,którejcelemigłównymmotywemjestkontrola,dominacjaiwładza.
Wliteraturzeźródłowejautorkiiautorzyproponująróżnorodne,mniejlub
bardziejrozbudowanetypologieagresjiiprzemocyinterpersonalnej.Najczę-
ściejwymienianymisą:przemocfizyczna,psychiczna(emocjonalna),werbal-
na,relacyjna,materialna,seksualna,zaniedbywanieicyberprzemoc.Wyróżnia
sięrównieżprzemococharakterzebezpośrednimipośrednimorazreaktyw-
nymiproaktywnym36.Wrzeczywistościposzczególneformyprzemocyrzadko
występująoddzielnie.Zarównocodzienneaktywerbalnychataków,naruszania
fizycznychlubpsychologicznychgranic,jakinapierwszyrzutokanieagresyw-
ne,aledotkliweignorowanielubwykluczanieprzenikająsięwzajemnie,aich
efektkumuluje.Zpunktuwidzeniaprzeciętnegodzieckaimłodegoczłowieka
spędzającegokilkanaścielatwszkoleprzemocjestczymś,czegosięwniejdo-
świadczastosunkowoczęstoiwróżnorodnychformach.Wbrewpotocznym
opiniomkonsekwencjeprzemocyzestronyrówieśnikówniesąmniejpoważne
niżzestronyosóbdorosłychczydoświadczanewrelacjachdorosłych37.
34A.Brzezińska,Jakrodzisięagresja?,op.cit.,s.108;A.Komendant-Brodowska,
Agresjaiprzemocszkolna.Raportostaniebadań,Warszawa2014,s.7-8.
35K.Rigby,Przemocwszkole.Jakjąograniczyć.Poradnikdlarodzicówipedagogów,
Kraków2010,s.28-29.
36A.Komendant-Brodowska,op.cit.,s.9-10;K.Rigby,Przemocwszkoleł,s.27-37.
37D.Finkelhor,H.A.Turner,S.Hamby,Let’spreventpeervictimization,notjustbul-
lying,„ChildAbuse&Neglect”2012,nr36(4),s.271-274;D.Finkelhor,H.A.Turner,
