Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Ustaleniaterminologiczne
27
Przemocmanietylkoindywidualnyirelacyjny,aletakżegrupowy,spo-
łecznyikulturowywymiarorazkontekst.Bardzowieleosób,nawetjeślinie
uczestniczybezpośredniowdanejsytuacji,maświadomośćiwie,ktonadkim
maprzewagę,ktonadkimsięznęca38.Sprawcyprzemocyczęstozabiegają
opubliczność,działająwgrupielubśrodowisku,któreprzemocwjakimśsen-
sieakceptuje,uznajezanormęiktóretegotypupostawynagradza.Złetrak-
towanieikrzywdzeniewszkolezazwyczajodbywasięwobecnościświadków:
kolegów,koleżanek,rówieśnikówzinnychklas.Dotyczytozarównokonflik-
tówrozgrywanych„twarząwtwarz”
,jakitoczącychsięwświeciewirtual-
nym,którydlamłodychludzijestrównierealny.Młodyczłowiekzazwyczaj
odgrywawróżnychsytuacjachorazwdłuższejperspektywieczasuwieleról:
sprawcy,ofiary,niezaangażowanegoświadkalubsprzymierzeńcaktórejśze
stron.Przemocdotyczyzatemcałejspołecznościszkolnejiwwiększościprzy-
padkówzachowaniewobliczudanejsytuacjinigdyniejestmoralnieneutral-
ne.Biernośćimilczenieoznaczająnietylkoniezdolnośćdoobrony,aletakże
aprobatęzachowańprzemocowych.Ważnąrolędlazachowanialudziwkon-
tekścieprzemocyodgrywazatemnietylkokulturadanejszkoły,aleszerzej-
kulturaspołeczeństwa,wktórymfunkcjonująmłodziludzieiinstytucja.
Przemocmożebyćjednorazowym,krótkotrwałym,przynoszącymszkodę
zachowaniemidoświadczeniem.Możeteżpolegaćnaświadomym,systema-
tycznym,długotrwałymprześladowaniu,dręczeniu,gnębieniu,znęcaniusię,
upokarzaniulubwykluczaniuzgrupywybranejosobylubosóbprzezjednego
lubgrupęuczniówluczennic(bullying)39.Niezależniejednakoddotkliwości
idługościtrwaniaprocederubadaczeibadaczkisązgodni,żeosobystosują-
ceprzemocwykorzystująswojąprzewagę,aichcelemjestbardzoczęstonie
R.Ormrod,Kid’sstul:Tenatureandimpactofpeerandsiblingviolenceonyoungerand
olderchildren,„ChildAbuse&Neglect”2006,nr30(12),s.1401-1421.
38C.Salmivalli,M.Voeten,E.Poskiparta,Bystandersmatter:Associationbetweenrein-
forcing,defendingandthefrequencyofbullyingbehaviorinclassrooms,„JournalofClinical
ChildandAdolescencePsychology”2011,nr40(5),s.668-676;C.Salmivalli,Bullying
andthepeergroup:Areview,„AggressionandViolentBehavior”2010,nr15(2),s.112-
-120;B.Coloroso,Bully,Bullied,Bystander…andBeyond.Helpstudentschooseanewrole,
„TeachingTolerance”2011,nr39,s.50-53;A.Tłuściak-Deliowska,Interwencjarówieśni-
kówwsytuacjidręczeniaszkolnego.Rolaczynnikówkontekstowych.Implikacjepraktyczne,
„StudiaEdukacyjne”2014,nr32,s.303-320.
39D.Olweus,Mobbing,Falaprzemocywszkole.Jakjąpowstrzymać?,Warszawa2007;
K.Rigby,Przemocwszkole.Jakjąograniczyć,Kraków2010;J.Pyżalski,Agresjaelektro-
nicznaicyberbullyingjakonoweryzykownezachowaniamłodzieży,Kraków2012.
