Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIV:Triumfzasadynarodowej
73
falaprotestówukraińskichnauniwersyteciew1910r.pochłonęłaofiaręśmier-
telną:odranypostrzałowejzginąłwówczasukraińskistudentAdamKocko.
PodczassesjiSejmuKrajowegowtymsamymrokuJewhenPetruszewycz,
przywódcaUkraińskiegoKlubuParlamentarnegowWiedniu,apóźniejpre-
zydentZachodnioukraińskiejRepublikiLudowej,grzmiałwstronępolskich
posłów:nPrzeciwstawimysięwamtuwsejmieiwcałymkrajutakąburzą,
żedrżećbędziecienawetzasłonięcicałąarmią”193.Wobecgróźbtegopokroju
wezwaniaendecji,abywalczyćzUkraińcaminawszystkichfrontach,zyski-
wałypoparciecorazszerszychmasludnościpolskiej.
Obiegrupynarodowepowoływałydożyciaorganizacjegimnastyczne,gim-
nastyczno-przeciwpożaroweiparamilitarnewtypiepolskiegoSokołaiZwiązku
StrzeleckiegoorazukraińskiegoSokilaiSiczy,którychmanifestacjenabierały
corazbardziejwojskowegocharakteru.Nazmianępolskaiukraińskamłodzież
prezentowałaswojąsiłęfizyczną,dyscyplinęizapałmilitarnyprzedrozentu-
zjazmowanymtłumem,odpowiednio,PolakówiUkraińcówwtymsamym
mieście,np.weLwowie.Symbolicznierobiłatojednakwdwóchróżnych-
wrogichsobie-Piemontach.NawetbowiemjeśliPiemontpolskiiPiemont
ukraińskiwprowincjipierwotniezwróconebyłyprzeciwkoAustriiiRosji194,
toszybkoobróciłysięprzeciwkosobie.WschodniaGalicjadlaobustron,
polskiejiukraińskiej,byłakuźniąidentyfikacjinarodowej,szkołąnarodu,ale
taką-zauważaKerstinS.Jobst-nwktórejwjednympomieszczeniuchciałysię
uczyćdwieklasynaraz”195.Dorangizłowrogiegoznakuurastafakt,żemanife-
stacja,któraodbyłasię28czerwca1914r.wstolicyprowincji-byłatoakurat
manifestacjamłodzieżyukraińskiej-zakończyłasięogłoszeniemzabójstwa
arcyksięciaFranciszkaFerdynandawSarajewie196.Bataliamiędzydwomanaj-
193Cyt.za:M.Kozłowski,dz.cyt.,s.68.
194TakątezęformułujeJ.Hrycak;por.tegoż,HistoricalMemoryandRegionalIdentity...,
s.194.
195K.S.Jobst,Układyikonfrontacje.KwestianarodowawGalicji,przeł.B.Andrunik,
w:MitGalicji...,s.162;por.tejże,GeschichtederUkraine,Stuttgart2010,s.146.
196MichałSokolnicki,wpóźniejszychlatachpolitykidyplomata,a28VI1914r.uczestnik
zebraniaRadyOficerskiejZwiązkówStrzeleckich,któreodbyłosięweLwowie,takwspomina
owąmanifestację:nwtymżeLwowieodbywałsięjawnie,zumyślnąostentacją,zjazdSiczy
ukraińskich,naktóryprzybyliurzędownie,bygoprzywitać,namiestnikKorytowskiikomen-
dantkorpusu.[ś]przechodzącprzezulicęwidzieliśmyhałasującychiprzechadzającychsię
butnieżołnierzyukraińskichSiczywmundurach,przybroninajnowszegotypumannliche-
rach.Patrzyliśmynanichzzaciśniętymizębami[ś].Czułemjakłatwobyłooprowokację,
jakciężkaatmosferaskupiałasięnadnamiwtejciepłejnocywzaułkachkresowegoLwowa,
jednejztwierdzprzecienaszegowojskowegowychowania.Wtedytochłopcyulicznibiegiem
swym,wyładowującjakbyduszącynasniepokój,zaczęlikrzykiemrozgłaszaćnadzwyczajne
dodatki[ś]:tegożdniawpołudniewodległymSarajewieSerbowiezamordowaliaustriacką
paręarcyksiążęcą.Zginął,zabitykulamiPrincipa,następcaHabsburgów,FranciszekFerdynand”,
tegoż,Rokczternasty,Londyn1961,s.140,162.
