Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIV:Triumfzasadynarodowej
79
przypuszczaWereszycki-wynikałotozezmęczeniawalkąnarodowościową
itęsknotązauregulowaniemkonfliktów,abypodjąćinne,donioślejszesprawy
społeczneigospodarcze220.Próbpojednaniabyłoprzynajmniejkilka,zwłasz-
czamiędzyPolakamiaUkraińcami.SporowysiłkuwłożyłwnieksiążęAdam
Sapieha,zwłaszczakiedypogorszyłysięstosunkimiędzyAustriąiRosją.Dzięki
SapieżyńskiemusubsydiumwznowionoczasopismonPrawda”podredak-
cjąukraińskiegopolityka,historykaipedagogaOłeksandraBarwinskiego,
któreprzyjęłomediacyjnytonwstosunkudoPolaków.Podwóchlatach
upadło,ponieważowamediacyjnośćbudziłasprzeciwnacjonalistówukraiń-
skich,aleprzyczyniłosiędonajdonioślejszejugodypolsko-ukraińskiej,zwanej
NowąErą221.Dojejzawarciadoszłow1890r.dziękiwysiłkomzjednejstrony
KazimierzaBadeniego,którydwalatawcześniejzostałnamiestnikiemGalicji,
zdrugiejzaśprzywódcyukraińskichnarodowcówJulianaRomanczuka.Ugoda
nietrwaładługo,bodoprzełomu1894i1895r.,leczprzyniosłapewnewidoczne
rezultaty,jakzabiegiMichałaBobrzyńskiegooutworzeniekatedryhistorii
UkrainynaUniwersytecieLwowskimdlaprof.MychajłyHruszewskiego.Ten
przybyłdlajejobjęciazKijowawtymsamymroku,wktórymporozumienie
zaczęłodobiegaćkońca222.8lipca1914r.wprowadzonowGalicjinowąordy-
nacjęwyborczą,któraniezapewniałaUkraińcomadekwatnejreprezentacji
wSejmieKrajowym,aleznacznieposzerzałaichmożliwościpartycypacyjne.
Reformietowarzyszyłazgodanainne,odlatpodnoszoneżądaniaUkraińców,
m.in.założenieautonomicznegouniwersytetuukraińskiegoweLwowie,dla-
tegonazwanojąwyrównaniemgalicyjskim.Wykazywałaonaanalogiędopoli-
tykikoncyliacyjnejprowadzonejnaMorawachiwBukowinie(gdzieodpo-
wiedniow1905i1910r.wprowadzonoreformymającenaceluzłagodzenie
lokalnychnapięćnarodowościowych)ibyłaowocemwieluniełatwychper-
traktacjiorazukładówmiędzyPolakamiaUkraińcami223.Wymienioneugody
miałycharakternajbardziejdoniosły,aleniebyłyjedynymiwhistoriiGalicji.
Żydowscypolitycy,zwłaszczaspodznakuortodoksji,długopopieralipol-
skichkonserwatystów;krestemupoparciupołożyłydopieroreformyprawa
wyborczegow1897i1907r.Ludowcypolscyiukraińscyorazsocjaliścitrzech
galicyjskichnarodowościtakżeprzezpewienczasbyliwstaniezesobąkoope-
rować.W1907r.wnowychokolicznościachelekcyjnychpartieukraińskie
weszływalianszsyjonistami,aukraińskasocjaldemokracjasprzymierzyłasię
220H.Wereszycki,PodberłemHabsburgów...,s.269.
221Por.M.Kozłowski,dz.cyt.,s.55.
222Porozumienietodoczekałosięswojejmonografii;por.D.Maciak,Próbaporozumienia
polsko-ukraińskiegowGalicjiwlatach1888-1895,Warszawa2006.
223Por.B.Kuzmany,DerGalizischeAusgleichalsBeispielmodernerNationalitätenpolitik?,
w:Galizien.PeripheriederModerne-ModernederPeripherie,red.E.Haid,S.Weismann,
B.Wöller,Marburg2013,s.123-141;K.S.Jobst,Układyikonfrontacje...,s.161.
