Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CarlSchmittiLeoStrauss.Krytykapozytywizmuprawniczego...
JakAntygonęniesłusznieocenilibyśmyjakowyróżniającąsięjednostkę,
realizującąszczytnyideałindywidualnej,humanistycznejświadomościmoralnej,
takSokratesniejestmęczennikiemwolnościwypowiedzi
21
.Żebylepiejzrozumieć
Sokratesa,takjakmożnazrozumiećkonfliktwAntygoniepoznającjegostrony,
trzebapamiętać,ktojestjegoprzeciwnikiem.FilozofiaSokratesapowstałaniejako
przeznegację,jakoodpowiedźnaretorykęuprawianąprzezsofistów.Tosofiści
podważylitwierdzenie,żewszystkimrządziświęteprawo,sprowadzającje
dozwyczaju.Przestanotraktowaćprawojakopowszechnieobowiązujące;odtąd
byłojużtylkodominującąopiniąwieluludziwdanymmiejscuidanymczasie
22
.
Takarelatywizacjaokazujesiębardzoniebezpieczna,boutraconezostająstan-
dardy,przypomocyktórychmożnaoceniaćprawo.NieprzypadkowowięcRené
Marciczaliczasofistówdoprekursorówpozytywizmuprawniczego
23
.Ruch
zapoczątkowanyprzezSokratesaikontynuowanyprzezPlatonaiArystotelesa
polegałnaustanowieniufilozofiipolitycznej,którawyszłanaprzeciwkryzysowi
spowodowanemuprzezsofistów.
Trzypowyższeprzykłady(Abraham,Kreon,Sokrates)ukazująkonfliktracji
—prawludzkichiboskich.Naprzestrzenidziejówbędzieonkonfliktemmiędzy
jednostkąapaństwem,międzygłosemsumieniaaodgórnymnakazem,między
interesemwłasnymainteresemogółu,międzysprawiedliwościąaprawem,
międzyrozumemawiarą,międzyprawemnaturalnymaprawempozytywnym.
Wtrzechjedyniezarysowanychhistoriachznajdujemyzarodkinajważniejszego
dylematufilozofiipolitycznej,którymjestdialektycznyspórmiędzyjusnaturali-
zmemapozytywizmemprawniczym
24
.Mamytudoczynieniazkoncepcjąprawa
jakorozkazu(przejętąpóźniejirozwiniętąprzezpozytywistów—zwł.J.Austin),
zideąrozdziałumiędzyprawemamoralnością(postulowanąrównieżprzez
21
Por
.S.Smith,dz.cyt.,s.16i22.SmithsprzeciwiasięliberalnyminterpretacjomSokratesa
porównującychgodoprześladowanychnmęczennikówzawolnośćsłowa”
,m.in.Galileusza
22
czyMartinaLutheraKinga.
C.J.Friedrich,dz.cyt.,s.13-14.
23
R.Marcic,GeschichtederRechtsphilosophie.Schwerpunkte—Kontrapunkte,Freiburg1971,s.29.
24
M.Maciejewski,Odniesieniamiędzyprawemnaturalnymiprawemstanowionymwwybra-
nychdoktrynachfilozoficznych,politycznychiprawnych,[w:]Ł.Machaj,P
.Kaczmarek(red.),
Pozytywizmprawniczyiszkołaprawanatury—tradycjesporuijegowspółczesneimplikacje,
Wrocław2010,s.9-27.
30
