Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wpołowielat90.XXwiekuTatianaGorâevaopublikowałapracęIsklûčit!
vsiakieupominania…Očerkiistoriisovetskojcenzury,Minsk-Moskva1995,
którejrozdziałpt.BlickrigvPolšupoświęciłapoczątkompolskiejcenzury.
RosyjskabadaczkaopracowałazbiórraportówfunkcjonariuszyGławlitu,któ-
rzywgrudniu1944rokuprzybylinaziemiepolskiewceluutworzeniaurzędu
kontroli.Dokumentypochodzącezrosyjskicharchiwówdotycząlat1944-1945
iświadcząotym,jakdużywpływnaprocestworzeniacenzurywPolscemieli
tzw.radzieccydoradcy.WażnąpracąnatematcenzurywZwiązkuRadzieckim
jestksiążkatejsamejautorkipt.PolittičeskaâcenzuravSSSR1917-1991(Mos-
kwa2009),zawierającainformacje(częściowozpoprzedniejksiążki)natemat
cenzurywPRL.RzeczonapracajestmonografiąGławlituistanowicenneźródło
dopoznaniadziejówtejinstytucji,takżepodkątemróżnicmiędzyorganizacją,
zakresemkompetencjiimożliwościamiaparatucenzurywPolsceiZSRR.
Cenzurabyłabadanarównieżzperspektywregionalnych.DziałalnośćWoje-
wódzkiegoUrzęduKontroliPrasy,PublikacjiiWidowiskwGdańskuwlatach
1945-1958opisałBogusławGogolwmonografiipoświęconejinstytucjioraz
licznychartykułachdotyczącychróżnychaspektówdziałalnościcenzury,także
wokresieodwilżywPolsce67.WUKPPiWwOlsztyniebyłtematemartykułów
naukowychZbigniewaAnculewicza,któryopublikowałrównieżzbiórdoku-
mentówpoświęconytamtejszemuurzędowi68.NatematWUKPPiWwPozna-
niu,choćwkontekścierynkuksiążki,pisałPiotrNowak,któryprzeanalizował
struktury,zasadyfunkcjonowaniaurzęduorazkryteriacenzurowaniaksiążek
naukowych(wtymskryptówakademickichipodręcznikówszkolnych),religij-
nychiliteraturypięknej69.
NatematcenzurowaniaprasyPSL,inicjowaniakampaniipropagandowych
skierowanychprzeciwludowcomorazichśrodkomprzekazuwceluskompro-
mitowanatejpartii,atakżewspółpracyaparatucenzuryiUrzęduBezpieczeń-
stwa,którejefektembyłyrepresjewymierzonewdziałaczystronnictwa,pisał
PiotrSwacha70.
67Wpracywykorzystanonastępującepublikacje:B.Gogol,„Fabrykafałszywychteks-
tów”:zdziałalnościWojewódzkiegoUrzęduKontroliPrasy,PublikacjiiWidowiskwGdań-
skuwlatach1945-1958,Warszawa2012;Idem,Przełomczykontynuacja?:cenzurawob-
liczuPolskiegoPaździernika.Cz.1,nColloquium”2016,nr4,s.19-46;Idem,Przełomczy
kontynuacja?:cenzurawobliczuPolskiegoPaździernika.Cz.2,nColloquium”2017,nr2,
s.5-26.
68Zob.Wkręgucenzorówolsztyńskichł;Idem,„Odwilżwolsztyńskiejcenzurze”.Dzia-
łalnośćWojewódzkiegoUrzęduKontroliPrasy,PublikacjiiWidowiskwOlsztyniewlatach
1954-1958[w:]CenzurawPRL.Analizazjawiska,red.Z.Romek,K.Kamińska-Chełminiak,
Warszawa2017.
69P.Nowak,Cenzurawobecrynkuksiążki,WojewódzkiUrządKontroliPrasy,Publikacji
iWidowiskwPoznaniuwlatach1946-1955,Poznań2012.
70
P.Swacha,PolitykainformacyjnaPolskiegoStronnictwaLudowego1945-1947,
Warszawa2010;Idem,Cenzurawzględem„PolskiLudowej”-wielkopolskiegopisma
38
