Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Kształtowaniesięsystemuwładzy
1944–1948
Pracenadutworzeniemurzęduodpowiedzialnegozacenzurowanieśrodków
masowegoprzekazurozpoczętowewrześniu1944roku.Ichefektembyłprojekt
dekretuprasowego,któryzakładałutworzenieCentralnegoBiuraKontroliPrasy
przyResorcieBezpieczeństwaPublicznego.Dekretmiałokreślićzadaniaurzę-
du,zakreskontrolioraztrybuzyskiwaniakoncesjiprzezwydawnictwa.Autorem
projektubyłnajprawdopodobniejJerzyBorejsza,którykierowałwówczasWy-
działemPrasowo-InformacyjnymwResorcieInformacjiiPropagandyorazpeł-
niłfunkcjęredaktoranaczelnegonRzeczpospolitej”,organuprasowegoPKWN1.
JakustaliłZbigniewRomeknapodstawiedokumentówGławlitu,najważniej-
szymelementemtegoprojektubyłcharaktersystemucenzury-represyjny,anie
prewencyjny.WzamyśleBorejszycenzuramiałaprzypominaćtą,któraobowią-
zywaławokresiedwudziestoleciamiędzywojennegowPolsce2.
Wprojekciezaznaczono,żeurządcenzurybędziekontrolowałprasę,książ-
ki,drukiulotne(plakaty,ulotki)orazzdjęcia.Projektprzewidywałwzględnie
szybkitrybuzyskiwaniazgodynadruk.Wydawcabyłzobowiązanyuzyskać
pozwoleniewCBKP,dostarczywszyuprzedniowniosekzawierającynastępu-
jącedane:tytułpublikacji,nakład,dataimiejscewydania,adresredakcjiiad-
ministracji,imięinazwiskoredaktoraodpowiedzialnegozapublikację,nazwa
drukarni,wktórejbędziedrukowana,nakładorazimięinazwiskowydawcy.
Zgodanawydawaniemiałabyćautomatycznawterminiedosiedmiudni,jeśli
dotegoczasunienadszedłzMinisterstwaInformacjiiPropagandy(do1stycz-
nia1945rokuresortu)zakazdruku.Wprojekcierównieżzaznaczono(artykuł
numerosiem),żewydawcąlubredaktoremodpowiedzialnymmożebyćjedynie
1Z.Romek,Cenzuraanaukahistoryczna…,s.31-37.
2
Idem,Próbyzorganizowaniademokratycznejcenzurywlatach1944-1945[w:]Nie-
pięknywiekXX,red.B.Brzostek,J.Eisler,D.Jarosziin,Warszawa2010,s.338.
41
